«Mendikute dorretxea (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 23:13, 25 urria 2021 data duena

Mendikute dorretxea / Dorrea Baltegieta jauregia / Zabalekoa

Estiloa	Barrokoa
Mendea	XVIII
Kokapena	Baltegieta
Mota	Arkitektura

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Ikuspegi orokorra
(1920 inguruan)
Ikuspegi orokorra
(G. Estornés 1997)
Armarria
(P. Rivera 1997)
Armarria
(X. Laiglesia 2016)


Mendikute jauregia eta inguruak 1756 urtean (2020)

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

Azalpena eta historia

Jauregia XVIII. mendearen bigarren erdian eraiki zen eta Jauregi etxearen (Abadetxea) estilo arkitektoniko berdintsua du; beharbada, itxura neoklasikoagoa du.

Planta ia laukia, jatorriz teilatua lau aldetara zuen. Behe solairuez gain beste bi solairu zituen, lehena altura ederrekoa. Etxaurre nagusia, Eibarko bidera ematen duena, harlanduzkoa da; gainontzekoak ere harrizkoak dira, baina harri irregularrekoak.

XVIII mendean Dorrea esaten zitzaion herrian. Alboan errota eta ermita izanda, baliteke multzoa Ertarotik etortzea.

XIX. mendetik aurrera agiri ofizial batzuetan Mendikute dorrea deitura eman zitzaion, bertan Domingo Mendicute Churruca eta bere familia bizi baitziren. Antzinako aktetan etxe honek izan duen beste izenetako bat Baltegietako jauregia izan da.

1806.ean Pedro de Aldazabalek alokatu zuen jauregia^[1]. Garai horretan jauregia Babil de Areízaga eta Corral baroiaren jabetzakoa zen, Narros-eko markesaren anaiarena. Baroi titulu hau Austriako Fernando IIak Bernardo Areyzaga y Zandategui jaunari eman zion, eta Espainian eguneratu zuten 1877eko urtarrilak 11an José María de Areyzaga y Magallón jaunaren alde.

Ertz batean armarri barrokoa eta kuartelatu ederra du, harehirrian zizelatua dagoena; Placencia abizenari dagokio, Areizaga baroiaren ezkontidearena: lau zatitan banatuta, 1. eta 4. gorriak (gules) zilarrezko dorrearekin; 2. eta 3. urrezkoak zuhaitz berdearekin (sinople) eta basurde beltza (sable) lau hankatan enborraren behekaldean. Armarri honek ez dauka zerikusirik Soraluzeko armarriarekin.

1920. urteko hamarkadan, eraikina hustu eta goitik behera egokitu zuten. Lehen solairuko altura jaitsi, eta beste bi egin zituzten gainetik, horretarako hormak metrotik gora altzatuz. Gainera, teilatu berria bi isurietara egin zuten, ganbara hobeto aprobetzatzearren.

XVIII mendean
XX mendean

Erreferentziak

↑ Traslado del arrendamiento de la casa palacio de Ballequieta, propiedad del Varon de Areizaga a Pedro de Aldazabal (Gipuzkoako Probintziako Artxibo Historikoa 1806/01/22).

[1] Traslado del arrendamiento de la casa palacio de Ballequieta, propiedad del Varon de Areizaga a Pedro de Aldazabal (Gipuzkoako Probintziako Artxibo Historikoa 1806/01/22).

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{Artelana (eu)
-  | izena    = Udaletxea
+  | izena    = Mendikute dorretxea / Dorrea <br> Baltegieta jauregia / Zabalekoa
-  | irudia   = Argazkirik_ez.jpg
+  | irudia   = Mendikute_dorretxea._Ikuspegi_orokorra_02.jpg
   | estiloa  = Barrokoa
   | mendea   = XVIII
-  | kokapena = [[Labaderogain (eu) | Labaderogain]]
+  | kokapena = [[Baltegieta kalea (eu) | Baltegieta]]
   | mota     = Arkitektura
 }}
@@ 11. lerroa: / 11. lerroa: @@
 ''(handitzeko, sakatu gainean)''
 <gallery>
+   Mendikute_dorretxea._Ikuspegi_orokorra_(1920).jpg           | Ikuspegi orokorra <br> (1920 inguruan)
+   Mendikute_dorretxea._Ikuspegi_orokorra_(Garikoitz_Estornés_Zubizarreta_1997).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (G. Estornés 1997)
+   Mendikute_dorretxea._Armarria_(Pilar_Rivera_1997).jpg       | Armarria <br> (P. Rivera 1997)
+   Rallye_2016._Gazte_saria_6._gaia_(Xabat_Laiglesia_2016).jpg | Armarria <br> (X. Laiglesia 2016)
+</gallery>
-</gallery>
+{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left"
+|-
+| <youtube right width="800"> kiG7_EtWQ1w </youtube>
+|-
+| Mendikute jauregia eta inguruak 1756 urtean (2020)
+|}
 ==Kokapena==
-[https://www.google.es/maps/@43.174244,-2.413091,17z?hl=eu ''(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)'']
+[https://www.google.es/maps/@43.176265,-2.414429,17z?hl=eu ''(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)'']
-{{#display_map: 43.174244, -2.413091 |height=600 |zoom=18| type=earth}}
+{{#display_map: 43.176265, -2.414429 |height=600 |zoom=18| type=earth}}
 ==Azalpena eta historia==
-Eredu barroko tipikoa da, arkuteria goratu eta hirukoitza duena beheko solairuan. 1722an bukaturiko eraikuntza da eta horretarako, udaletxe zaharra eta ondoko beste eraikuntza batzuk bota behar izan zuten.
+Jauregia XVIII. mendearen bigarren erdian eraiki zen eta [[Jauregi etxea (eu)|Jauregi etxearen]] (Abadetxea) estilo arkitektoniko berdintsua du; beharbada, itxura neoklasikoagoa du.
+Planta ia laukia, jatorriz teilatua lau aldetara zuen. Behe solairuez gain beste bi solairu zituen, lehena altura ederrekoa. Etxaurre nagusia, Eibarko bidera ematen duena, harlanduzkoa da; gainontzekoak ere harrizkoak dira, baina harri irregularrekoak.
+XVIII mendean ''Dorrea'' esaten zitzaion herrian. Alboan [[Malmero errota (eu)|errota]] eta [[San Salvador ermita (eu)|ermita]] izanda, baliteke multzoa Ertarotik etortzea.
+XIX. mendetik aurrera agiri ofizial batzuetan ''Mendikute dorrea'' deitura eman zitzaion, bertan Domingo Mendicute Churruca eta bere familia bizi baitziren. Antzinako aktetan etxe honek izan duen beste izenetako bat ''Baltegietako jauregia'' izan da.
+.ean Pedro de Aldazabalek alokatu zuen jauregia<ref>Traslado del arrendamiento de la casa palacio de Ballequieta, propiedad del Varon de Areizaga a Pedro de Aldazabal (Gipuzkoako Probintziako Artxibo Historikoa 1806/01/22).</ref>. Garai horretan jauregia Babil de Areízaga eta Corral baroiaren jabetzakoa zen, Narros-eko markesaren anaiarena. Baroi titulu hau Austriako Fernando IIak Bernardo Areyzaga y Zandategui jaunari eman zion, eta Espainian eguneratu zuten 1877eko urtarrilak 11an José María de Areyzaga y Magallón jaunaren alde.
-Fatxadan duen hiriaren armarria, eraikina bera baino mende erdi geroagokoa da gutxi gora-behera, eta Kapelastegi maisu elorriotarrak zizelatu zuen.
+Ertz batean [[Mendikute dorretxeko armarria (eu)|armarri]] barrokoa eta kuartelatu ederra du, harehirrian zizelatua dagoena; [[Placencia abizena (eu)|Placencia abizenari]] dagokio, Areizaga baroiaren ezkontidearena: lau zatitan banatuta, 1. eta 4. gorriak (gules) zilarrezko dorrearekin; 2. eta 3. urrezkoak zuhaitz berdearekin (sinople) eta basurde beltza (sable) lau hankatan enborraren behekaldean. Armarri honek ez dauka zerikusirik Soraluzeko armarriarekin.
-. urteko [[Noticias de arquitectura de España (eu)|Noticias de arquitectura de España]] liburuan, berriz, zaharragoa dela esaten da:
+. urteko hamarkadan, eraikina hustu eta goitik behera egokitu zuten. Lehen solairuko altura jaitsi, eta beste bi egin zituzten gainetik, horretarako hormak metrotik gora altzatuz. Gainera, teilatu berria bi isurietara egin zuten, ganbara hobeto aprobetzatzearren.
-''1689 urte berean Juan de Aranzetak eta Juan de Zalduak Gipuzkoako Soraluzeko udaletxerako marrazkiak egin zituzten. Aurrekoarena aukeratu zuten, eta honek burutu zuen, eta hogeta bederatzi mila hirurogetamabost erreal ordaindu zioten. Aipatutako etxea arkuen gainean eraikia dago, eta falta duen dotoreziak ederki asko erakusten du garai hartako arkitekturaren gain-behera. 1703an Aranzetak herri bereko elizaren dorrea altxatu zuen, lerdentasun handiagoa erakutsiz.''
+<gallery mode="packed-hover" heights="150">
+   Mendikute_jauregia_(XVIII_mendea).png | XVIII mendean
+   Mendikute_jauregia_(XX_mendea).png    | XX mendean
+</gallery>
 ==Erreferentziak==
-[[Kategoria:Arkitektura]]
+[[Kategoria: Arkitektura zibila]]
+[[Kategoria: Herriko etxeak]]