«Azala»: berrikuspenen arteko aldeak

Sorapediatik
No edit summary
No edit summary
 
(Erabiltzaile berak tartean egindako 10 ekarpen ez dira erakusten)
5. lerroa: 5. lerroa:
!colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
!colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
|-
|-
|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...gordetzen den lehen jai egitaraua (1931) elebitan agertu zela?</big>
|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...2023.ean Sologoen zentralak 125 urte bete dituela?</big>
|-
|-
| [[Fitxategi: Erri_Jai_Aundiak_Soraluzen_(Soraluzeko_Udala_1931)._Azala.jpg | 200px]] ||  width="900" style="padding:2px 5px" |  
| [[Fitxategi: Sologoeneko_zentrala._Ikuspegi_orokorra_12_(Google_2016).jpg | 300px]] ||  width="900" style="padding:2px 5px" |  


Soraluzeko jaiekin batera egitarauak agertzen dira: programatutako ekintzak, herriko lantegi eta negozioen iragarkiak, historiaren gaineko artikulu bat edo beste... Gordetzen direnek (1931-2019) panorama nahikoa edo zeharo erdaldundua erakusten dute, baina badira salbuespenak.
2023ean 125 urte bete dira Jose Miguel Aranguren Pagoegi jaunak Sologoen zentralaren emakida lortu zuela.
Urte haietan indarra sortzeko hainbat zentral eraiki edo birmoldatu zituzten. Deba ibaiaren ibilguan Sologoen (1898), Alberdi (1895), Malmero, Olabarrena, Orbea (1902) eta Maltzaga (1896). Adarretan Erleikoa, Ozuma (1911) eta Irurak-Bat (1911). Eta XX. mende erdialdean zentral txikiagoak baserrientzako; Iraolabeitia edota Errotazar esate baterako.


Lehen egitarau elebiduna 1931.ean egin zen, Errepublika sasoian. Aurreko urteetakoak gaztelera hutsean atera omen zituzten, baina orduko Udalean jeltzaleak nagusi izan zirenez, beste aldaketa batzuen artean jai egitaraua elebitan atera zuten. Gordetzen den hurrengo egitaraua 1939.ekoa da (Año de la Victoria) eta, espero denez, bakarrik erdaraz atera zuten.
Gaur egun Sologoen da martxan geratzen den bakarra: gainontzekoek aspaldi laga zioten indarra ekoizteari, berez edo Iberdrolak erosi (eta itxi) zituelako.


Erdara nagusi izan zen hurrengo urtetan. Baina 1973an Soraluzeko Erret Lantegien IV. mendeurrena ospatu zen, eta [[Erret Lantegien IV. mendeurrena. Ospakizunak (eu)|jai egitarau berezia]] atera zuten, bikoitza: gazteleraz eta euskaraz. Hurrengo urtean (1974) jai egitaraua gaztelera hutsez atera zuten berriro… baina Iñaki Leteren euskarazko artikulua agertu zen bertan, [[Andramarixak_(eu)|'''Andramarixak''']] izenekoa.
Sologoen, berriz, Udalak erosi zuen 1967ean. Sei urtetan ustiatu eta gero, bertan behera utzi zuen 1973ean. Bost urte geroago (1978) zaharberritzeko lehen saioa egin zuen eta 1987ean, EVErekin batera, zentrala goitik behera eraberritzea lortu zuen: Sologoeneko Elektra-Etxea. 2016etik aurrera Sologoeneko zentrala Udalarena da, osorik.  


Beste hiru urte itxaron behar izan zen jai egitarauetan euskara agertzeko: 1977. urtean behin behineko Udala zegoela (lehen hauteskunde demokratikoak hurrengo urtean egin ziren), jai egitaraua elebitan atera zuten berriro. Ordutik aurrera hala mantendu da.
Sologoeni buruz gehiago jakiteko, sakatu [[Sologoeneko zentrala (eu) | ''hemen'']].
 
Hala ere programek, jaietako ekintzez gain, iragarkiak ekarri ohi dituzte (lantegiak, dendak, tabernak…) eta herriari buruzko artikulu bat edo bi. Atal hauetan gehiago kosta izan da gaztelerazko inertzia apurtzea, baina gaur egun egoera orekatzen ari da.
 
Bideoan azken larogeita hamar urtetako programen ia azal guztiak ikus daitezke, Encarna Astiazarán eta Narciso Larrañagaren bildumetatik hartuta. Bitxikeria gisa, aipa daikete programen azala beti berria izan dela… bi salbuespenekin: 1960an (1951koa berrerabili zuten), eta 1966ean (aurreko urtekoa kopiatuta).
 
Jai egitarau guztiak ikusteko, sakatu [[Jai_egitarauak_(eu)|hemen]].
|}
|}



Hauxe da oraingo bertsioa, 18:16, 30 abendua 2023 data duena

Soraluze herriaren enziklopedia, oraineko eta iraganeko gordailu. Ezagutu maitatzeko!

Ba al zenekien...
...2023.ean Sologoen zentralak 125 urte bete dituela?
Sologoeneko zentrala. Ikuspegi orokorra 12 (Google 2016).jpg

2023ean 125 urte bete dira Jose Miguel Aranguren Pagoegi jaunak Sologoen zentralaren emakida lortu zuela.

Urte haietan indarra sortzeko hainbat zentral eraiki edo birmoldatu zituzten. Deba ibaiaren ibilguan Sologoen (1898), Alberdi (1895), Malmero, Olabarrena, Orbea (1902) eta Maltzaga (1896). Adarretan Erleikoa, Ozuma (1911) eta Irurak-Bat (1911). Eta XX. mende erdialdean zentral txikiagoak baserrientzako; Iraolabeitia edota Errotazar esate baterako.

Gaur egun Sologoen da martxan geratzen den bakarra: gainontzekoek aspaldi laga zioten indarra ekoizteari, berez edo Iberdrolak erosi (eta itxi) zituelako.

Sologoen, berriz, Udalak erosi zuen 1967ean. Sei urtetan ustiatu eta gero, bertan behera utzi zuen 1973ean. Bost urte geroago (1978) zaharberritzeko lehen saioa egin zuen eta 1987ean, EVErekin batera, zentrala goitik behera eraberritzea lortu zuen: Sologoeneko Elektra-Etxea. 2016etik aurrera Sologoeneko zentrala Udalarena da, osorik.

Sologoeni buruz gehiago jakiteko, sakatu hemen.


Zer da Sorapedia? Hemen daukazu aurkezpen bideoa. Begiratu Erabiltzailearen gida Sorapedia erabiltzeko. Eta ekarpenak egiteko Laguntzailearen gida irakurri.

¿Qué es Sorapedia? Aquí tienes el video de presentación. Para utilizar Sorapedia consulta la Guía de utilización. Y si quieres aportar lee la Guía del colaborador.


Gaur egun, 2024eko azaroaren 23, Sorapediak 1.640 sarrera ditu, eta 5.858 fitxategi (batik bat argazkiak).