|
|
| (Erabiltzaile berak tartean egindako 11 ekarpen ez dira erakusten) |
| 1. lerroa: |
1. lerroa: |
| ==Izena==
| | #BIRZUZENDU [[Olabarrena (eu)]] |
| Ibaizabal burdinola, ola edota errota.
| |
| | |
| | |
| ==Historia==
| |
| Izenak esaten duenez, burdinola hau Deba ibaian zegoen.
| |
| | |
| Errota edo ola hau Churruca familiari lotuta agertzen da. Churruca hauek armagintzan buru-belarri sartuta zeuden, agirietan agertzen den lehendabiziko maisu armagilea<ref>''Maestro armero''.</ref>, 1561 urtean hain zuzen, Juan de Churruca izan zen. Urte batzuk lehenago, 1544an hain zuzen, Juan Ibañez de Churrucak, Juan de Churrucaren aitak, [[Errotabarri baserria (eu)|Alzubiaga errota]] alokatu zion Juan Ibáñez de Hernizqueta-ri, arkabuzak barrenatzeko.
| |
| | |
| Ramiro Larrañagaren<ref>[[Soraluze. Monografía histórica (eu) | Soraluze-Placencia de las Armas. Monografia histórica]]. Ramiro Larrañaga (Soraluzeko Udala 1995)</ref> atabera, XVI mendearen lehen erdian [[Juan Garcia de Uribarri (eu)|Juan Garcia de Uribarri]] jaunak eraiki zuen. Arrasatearra jaiotzez eta, Soraluzeko eskribaua izateaz gain, industri eta komertzio gizona izan zen. 1569 urtean [[María Garcia de Uribarri (eu)|María Garcia de Uribarri]] zen jabea, Juan Garcíaren jaunaren alaba. Urte hartan errota Juan de Churruca-ri alokatu zion<ref>Ramiro Larrañagak Margarita Uribarri jasotzen du.</ref>.
| |
| | |
| Alvaro Aragónek<ref>La actividad siderometalúrgica guipuzcoana durante el siglo XVII: transformaciones y productividad. Álvaro Aragón Ruano (Lurralde 34, 2011, 109-149 o.).</ref>, berriz, ola hau 1597. urtean eraiki zela jasotzen du, Soraluzeko Udalak eta Juan Garcìa de Churrucaren oinordekoek erdibana. Soraluzeko armagintzak gero era burdin gehiago<ref>''Hierro tocho''.</ref> behar zuenez, inguruko burdinoletatik ekartzen zuten (Elgoibar, Mendaro, Altzola, Eibar, Oñati...) eta, burdinola berrian inbertsioa egiterakoan, Soraluzeko Udalak diru iturri berria aurrikusi zuen.
| |
| | |
| | |
| ==Kokapena==
| |
| Deba ibaiaren ondon, baina kokapen zehatza ez da ezagutzen. Berez, ertaroan eta Aro Modernoan [[Ibaizabal (eu)|Ibaizabal]] esaten zitzaion Deba ibaiaren alde zabalenari.
| |
| | |
| Deba ibaian beste presarik ezagutzen ez denez, bada uste duena Ibaizabal burdinola eta [[Igareta errota (eu)|Igareta]] errota (''Malmero'') berbera zirela.
| |
| | |
| Ramiro Larrañagak berriz [[Ezozia bailara (eu)|Ezozia bailaran]] kokatzen du<ref>[[Soraluze. Monografía histórica (eu) | Soraluze. Monografía histórica]]. ''(243 orrialdea)''</ref>.
| |
| | |
| | |
| ==Erreferentziak==
| |
|
| |
|
| [[Kategoria: Olak, errotak eta zentralak]] | | [[Kategoria: Olak, errotak eta zentralak]] |
