«Azala»: berrikuspenen arteko aldeak

Sorapediatik
No edit summary
No edit summary
 
(2 erabiltzailek tartean egindako 47 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: 1. lerroa:
'''<big>Soraluze herriaren enziklopedia, iraganeko eta oraineko gordailu. Ezagutu maitatzeko!
'''<big>Soraluze herriaren enziklopedia, oraineko eta iraganeko gordailu. Ezagutu maitatzeko!
</big>'''
</big>'''


5. lerroa: 5. lerroa:
!colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
!colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
|-
|-
|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...San Martzial baztertutako santua dela?</big>
|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...2023.ean Sologoen zentralak 125 urte bete dituela?</big>
|-
|-
| [[Fitxategi: San_Roke_ermita._San_Roke_txiki_irudia_(Iñaki_Linazasoro).jpg | 300px |frameless]] ||  width="600" style="padding:2px 5px" |  
| [[Fitxategi: Sologoeneko_zentrala._Ikuspegi_orokorra_12_(Google_2016).jpg | 300px]] ||  width="900" style="padding:2px 5px" |  
San Martzial ermitan San Emeterio eta San Zeledonio daude… eta albo batean [[San Martzial irudia (eu)|San Martzial]] ere, baztertuta.


Zergatik? Erdi Arotik Debarroa (Araba eta Bizkaiarekin batera) Kalagorriko elizbarrutian egon da. XVI mende arte inguruko nobleek bertako ondasun erlijiosoak erabiltzen zituzten. Baina orduan artzapezpikuak “erasoa” jo zuen eta, besteak beste, Debarroko eta Bizkaiko hainbat eliza eta ermita elizbarrutiko patroien izenpean jarri zituen: San Emeterio eta San Zeledonio: Zamudio, Osintxu…
2023ean 125 urte bete dira Jose Miguel Aranguren Pagoegi jaunak Sologoen zentralaren emakida lortu zuela.
Urte haietan indarra sortzeko hainbat zentral eraiki edo birmoldatu zituzten. Deba ibaiaren ibilguan Sologoen (1898), Alberdi (1895), Malmero, Olabarrena, Orbea (1902) eta Maltzaga (1896). Adarretan Erleikoa, Ozuma (1911) eta Irurak-Bat (1911). Eta XX. mende erdialdean zentral txikiagoak baserrientzako; Iraolabeitia edota Errotazar esate baterako.


Beste bat Soraluzeko [[San Martzial ermita (eu)|San Martzial]] ermita izan zen. Santuaren irudi gotikoa albo batera mugitu zuten, eta Berpizkunde estiloko [[San Emeterio eta San Celedonio erretaula (eu)|erretaula ederra]] egin zuten santu berriak erakusteko. Erretaula Oñatiko Unibertsitateko aurrekaldea egin zuenarena omen da, Pierre Picart-ena.
Gaur egun Sologoen da martxan geratzen den bakarra: gainontzekoek aspaldi laga zioten indarra ekoizteari, berez edo Iberdrolak erosi (eta itxi) zituelako.


Baina herriak eutsi zion aurreko santuari, eta oraindik ere soraluzetarrendako San Martzial ermita da. Sasoi batean San Martzial egunaren (ekainak 30) osteko domekan erromeria izaten zen; baina aspaldi galdu zen.
Sologoen, berriz, Udalak erosi zuen 1967ean. Sei urtetan ustiatu eta gero, bertan behera utzi zuen 1973ean. Bost urte geroago (1978) zaharberritzeko lehen saioa egin zuen eta 1987ean, EVErekin batera, zentrala goitik behera eraberritzea lortu zuen: Sologoeneko Elektra-Etxea. 2016etik aurrera Sologoeneko zentrala Udalarena da, osorik.  


Bertako jaiak, [[San Martzialgo jaiak (eu)|''kopraixak'']],  San Emeterio eta San Zeledonio egunean ospatzen dira… edo, hobeto esateko, astebete beranduago. Osintxuko patroiak San Emeterio eta San Zeledonio direnez, jaiek talka ez egiteko, 1701 urtean soraluzetarrak eta osintxuarrak bildu ziren, eta San Martzialeko kopraixak astebete atzeratzea erabaki zuten, iraileko aurreko domekara hain zuzen.
Sologoeni buruz gehiago jakiteko, sakatu [[Sologoeneko zentrala (eu) | ''hemen'']].
 
San Martzialeko kopraixak asko aldatu dira azken urteetan. Ermita atzekaldean bezperatik okela egosi eta salda egiteko ohitura 1980 arte mantendu da; behintzat, jai egitarauan agertzen den azken urtea da.
 
Hurrengo urtetan salda banatu bai, baina ez modu tradizionalean, 1936 urtean Cruz Abarrategi soraluzetarrak Jose Miguel Barandiaranek prestatutako [[San Martzialgo jaiak (eu)#Sasoi batekoak[|galdetegi etnografikoan]] jaso zuenez.
 
Gehiago jakiteko, sakatu [[San Martzial ermita (eu) | ''hemen'']]
|}
|}



Hauxe da oraingo bertsioa, 18:16, 30 abendua 2023 data duena

Soraluze herriaren enziklopedia, oraineko eta iraganeko gordailu. Ezagutu maitatzeko!

Ba al zenekien...
...2023.ean Sologoen zentralak 125 urte bete dituela?
Sologoeneko zentrala. Ikuspegi orokorra 12 (Google 2016).jpg

2023ean 125 urte bete dira Jose Miguel Aranguren Pagoegi jaunak Sologoen zentralaren emakida lortu zuela.

Urte haietan indarra sortzeko hainbat zentral eraiki edo birmoldatu zituzten. Deba ibaiaren ibilguan Sologoen (1898), Alberdi (1895), Malmero, Olabarrena, Orbea (1902) eta Maltzaga (1896). Adarretan Erleikoa, Ozuma (1911) eta Irurak-Bat (1911). Eta XX. mende erdialdean zentral txikiagoak baserrientzako; Iraolabeitia edota Errotazar esate baterako.

Gaur egun Sologoen da martxan geratzen den bakarra: gainontzekoek aspaldi laga zioten indarra ekoizteari, berez edo Iberdrolak erosi (eta itxi) zituelako.

Sologoen, berriz, Udalak erosi zuen 1967ean. Sei urtetan ustiatu eta gero, bertan behera utzi zuen 1973ean. Bost urte geroago (1978) zaharberritzeko lehen saioa egin zuen eta 1987ean, EVErekin batera, zentrala goitik behera eraberritzea lortu zuen: Sologoeneko Elektra-Etxea. 2016etik aurrera Sologoeneko zentrala Udalarena da, osorik.

Sologoeni buruz gehiago jakiteko, sakatu hemen.


Zer da Sorapedia? Hemen daukazu aurkezpen bideoa. Begiratu Erabiltzailearen gida Sorapedia erabiltzeko. Eta ekarpenak egiteko Laguntzailearen gida irakurri.

¿Qué es Sorapedia? Aquí tienes el video de presentación. Para utilizar Sorapedia consulta la Guía de utilización. Y si quieres aportar lee la Guía del colaborador.


Gaur egun, 2024eko azaroaren 21, Sorapediak 1.640 sarrera ditu, eta 5.858 fitxategi (batik bat argazkiak).