«Kortazarreko Haitza (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    No edit summary
    No edit summary
     
    (2 erabiltzailek tartean egindako 25 berrikusketa ez dira erakusten)
    1. lerroa: 1. lerroa:
    {{Mendia (eu)
    {{Mendia (eu)
      | izena            = Kortazarreko haitza / Munetako Haitza / Karakate
      | izena            = Kortazarreko Haitza / Kortazar <br> Munetako Haitza / Karakate / Arpoto
      | altuera          = 756 m
      | altuera          = 756 m
      | buzoia            = Bai
      | buzoia            = Bai
      | mendilerroa      = [[Mazelaegi mendilerroa (eu) | Mazelaegi]]
      | mendilerroa      = [[Muskiritzu mendia (eu) | Muskiritzu]]
      | bailara          = [[Ezozia bailara (eu)|Ezozia]] / Elgoibar
      | bailara          = [[Ezozia bailara (eu)|Ezozia]] / Elgoibar
      | soraluzetik      = Ordu bat 30 m.
      | soraluzetik      = Ordu bat 30 m.
    11. lerroa: 11. lerroa:
    ''(handitzeko, sakatu gainean)''
    ''(handitzeko, sakatu gainean)''
    <gallery>
    <gallery>
     
      Kortazarreko_Haitza._Arratetik.jpg                                              | Arratetik
      Munetako_haitzak._Mendigaina_01_(Indalecio_Ojanguren_1948).jpg                  | Eibartik
      Kortazarreko_Haitza._Ikuspegi_orokorra.jpg                                      | Ikuspegi orokorra
      Kortazarreko_Haitza._Ikuspegi_orokorra_(Leire_Alberdi_2017).jpg                | Ikuspegi orokorra <br> (Leire Alberdi 2017)
      Kortazarreko_Haitza._Buzoia_(Iñaki_Santiso_2018).jpg                            | Buzoia <br> (Iñaki Santiso 2018)
      Kortazarreko_Haitza._Elurretan_(Gillermo_Ansola_2017).jpg                      | Elurretan <br> (Gillermo Ansola 2017)
      Kortazarreko_Haitza._Tontorra_eta_hodeiak.jpg                                  | Tontorra eta hodeiak
      Kortazarreko_Haitza._Atxolin_eta_Irukurutzeta_bertatik_(Anartz_Mugika_2016).jpg | Atxolin eta Irukurutzeta bertatik <br> (Anartz Mugika 2016)
    </gallery>
    </gallery>




    ==Kokapena==
    ==Kokapena==
    ''(Mendi baten izena ezagutzeko, gainean sakatu)''
    {{#display_map:
    {{#display_map:
       43.191584, -2.417563 ~[[Munetako Gurutzea (eu)      | Munetako gurutzea]]~~Blue_marker.png;
       43.191584, -2.417563 ~[[Munetako Gurutzea (eu)      | Munetako Gurutzea]]~Arantzazuko Haitzak~Green_marker.png;
       43.192525, -2.414567 ~[[Kortazarreko Haitza (eu)    | Kortazarreko Haitza]]~Munetako Haitza/ Karakate mendia;
       43.192525, -2.414567 ~[[Kortazarreko Haitza (eu)    | Kortazarreko Haitza]]~Arpoto/ Kortazar/ Munetako Haitza/ Karakate;
       43.191511, -2.407089 ~[[Akelarre mendia (eu)         | Akelarre mendia]]~Akelarko Haitza~Green_marker.png;
       43.191511, -2.407089 ~[[Akelarregaña (eu)           | Akelarregaña]]~Akelarre/ Akelarko Haitza~Green_marker.png;
       43.187290, -2.399322 ~[[Pagomuneta mendia (eu)      | Pagomuneta mendia]]~~Green_marker.png;
       43.187290, -2.399322 ~[[Pagomuneta mendia (eu)      | Pagomuneta]]~~Green_marker.png;
       43.182377, -2.385492 ~[[Atxolin mendia (eu)         | Atxolin mendia]]~~Green_marker.png;
       43.182377, -2.385492 ~[[Atxolingaña (eu)             | Atxolingaña]]~Atxolin~Green_marker.png;
       43.181532, -2.384011 ~[[Atxolin Txiki mendia (eu)    | Atxolin txiki mendia]]~~Green_marker.png;
       43.181532, -2.384011 ~[[Atxolin Txiki mendia (eu)    | Atxolin Txiki]]~~Green_marker.png;
       43.176079, -2.373373 ~[[Gurutzebakar mendia (eu)    | Gurutzebakar mendia]]~~Green_marker.png;
       43.176079, -2.373373 ~[[Kurutzebakar mendia (eu)    | Kurutzebakar]]~~Green_marker.png;
       43.176521, -2.368326 ~[[Irukurutzeta mendia (eu)    | Irukurutzeta mendia]]~~Blue_marker.png;
      43.176648, -2.370169 ~[[Kurutzazarra mendia (eu)    | Kurutzazarra]]~~Green_marker.png;
       43.170141, -2.376105 ~[[Aizpuruko zabala mendia (eu) | Aizpuruko zabala mendia]]~~Green_marker.png;
       43.176521, -2.368326 ~[[Irukurutzeta mendia (eu)    | Irukurutzeta]]~~Green_marker.png;
       43.168717, -2.381984 ~[[Aizkonako haitzak (eu)      | Aizkonako haitzak]]~~Green_marker.png;
       43.174444, -2.373333 ~[[Aizpuruko Zabala mendia (eu) | Aizpuruko Zabala]]~~Green_marker.png;
       43.165665, -2.360988 ~[[Mazelaegi mendilerroa (eu)  | Leiopago mendia]]~~Blue_marker.png;
       43.170141, -2.376105 ~[[Aizkonako Haitzak (eu)      | Aizkonako Haitzak]]~~Green_marker.png;
       43.158790, -2.364292 ~[[Mazelaegi mendilerroa (eu)  | Elosumendi]]~~Blue_marker.png;
       43.165665, -2.360988 ~[[Mazelaegi mendilerroa (eu)  | Leiopago]]~~Blue_marker.png;
       43.160876, -2.420984 ~[[Krabelinatx mendia (eu)     | Krabelinatx mendia]]~Krabelinatx~Green_marker.png;
       43.158790, -2.364292 ~[[Mazelaegi mendilerroa (eu)  | Elosumendi]]~Kerexeta~Blue_marker.png;
      43.162431, -2.414112 ~[[Kurutzekogaña (eu)          | Kurutzekogaña]]~~Green_marker.png;
       43.160876, -2.420984 ~[[Krabeliñatx (eu)             | Krabeliñatx]]~Krabelin/ Krabelinaitz/ Galarragamendi/ Untzetako tontorra~Green_marker.png;
       43.149010, -2.440853 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu)  | Garbe]]~~Blue_marker.png;
       43.149010, -2.440853 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu)  | Garbe]]~~Blue_marker.png;
       43.151421, -2.456174 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu)  | Tranku]]~Agarremendi~Blue_marker.png;
       43.151421, -2.456174 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu)  | Tranku]]~Agarremendi~Blue_marker.png;
    36. lerroa: 46. lerroa:
       43.163630, -2.465616 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu)  | Azurtzamendi]]~~Blue_marker.png;
       43.163630, -2.465616 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu)  | Azurtzamendi]]~~Blue_marker.png;
       43.169010, -2.451218 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu)  | Topinburu]]~~Blue_marker.png;
       43.169010, -2.451218 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu)  | Topinburu]]~~Blue_marker.png;
       43.169139, -2.444372 ~[[Sagar-errekako mendiak (eu) | Aingeruguarda]]~~Green_marker.png;
       43.169139, -2.444372 ~[[Aingeruguarda mendia (eu)    | Aingeruguarda]]~Aingeruguardakoa~Green_marker.png;
       43.176285, -2.439906 ~[[Ilordo mendia (eu)           | Ilordo]]~Ilordogaina~Green_marker.png;
      43.175719, -2.432281 ~[[Potzueta mendia (eu)         | Potzueta]]~~Green_marker.png;
       43.176285, -2.439906 ~[[Illordogaña (eu)             | Illordogaña]]~Illordo~Green_marker.png;
       43.205276, -2.446636 ~[[Arrateko mendiak (eu)        | Arrate]]~~Blue_marker.png;
       43.205276, -2.446636 ~[[Arrateko mendiak (eu)        | Arrate]]~~Blue_marker.png;
       43.214658, -2.462565 ~[[Arrateko mendiak (eu)        | Akondia]]~Arrikurutz~Blue_marker.png;
       43.214658, -2.462565 ~[[Arrateko mendiak (eu)        | Akondia]]~Arrikurutz~Blue_marker.png;
       43.226200, -2.459740 ~[[Arrateko mendiak (eu)        | Kalamua]]~~Blue_marker.png;
       43.226200, -2.459740 ~[[Arrateko mendiak (eu)        | Kalamua]]~Maaxa/ Max~Blue_marker.png;
       43.201431, -2.486930 ~[[Arrateko mendiak (eu)        | Urko]]~Max~Blue_marker.png
       43.201431, -2.486930 ~[[Arrateko mendiak (eu)        | Urko]]~~Blue_marker.png
      |centre = 43.182119, -2.430843
      |polygons=
      |zoom = 13 | height = 600 | type = earth
      43.192802,-2.436542:
      43.193589,-2.436021: 43.197040,-2.424810: 43.194768,-2.419392: 43.193219,-2.416624: 43.192241,-2.413566: 43.191870,-2.410294:
      43.191866,-2.407000: 43.187290,-2.399322: 43.188201,-2.400680: 43.187270,-2.397676: 43.186457,-2.395810: 43.185455,-2.391883:
      43.184767,-2.389630: 43.182377,-2.385492: 43.181063,-2.382897: 43.180844,-2.381481:
      43.176128,-2.373788:
      43.174326,-2.374270: 43.171253,-2.375766: 43.169872,-2.377075: 43.168411,-2.382244: 43.167333,-2.383048: 43.164617,-2.390647:
      43.161751,-2.399542: 43.163262,-2.399806: 43.162840,-2.400704: 43.161861,-2.404548: 43.161908,-2.406367: 43.162336,-2.408513:
      43.162948,-2.410486: 43.164843,-2.413448: 43.163986,-2.415850: 43.162965,-2.417044: 43.163251,-2.418666: 43.163648,-2.420360:
      43.164427,-2.420609: 43.166059,-2.421217: 43.166280,-2.422779: 43.167674,-2.423865: 43.166055,-2.425639: 43.167889,-2.429629:
      43.165731,-2.432775: 43.166084,-2.436827: 43.166694,-2.436492: 43.167274,-2.435949: 43.167735,-2.435566: 43.167979,-2.434575:
      43.168274,-2.434254: 43.168573,-2.434899: 43.168697,-2.435545: 43.168755,-2.437866: 43.169079,-2.439671: 43.169952,-2.440200:
      43.170698,-2.443162:
      43.172785,-2.442725: 43.174302,-2.441862: 43.175171,-2.440882: 43.176615,-2.439749: 43.177550,-2.439445: 43.179065,-2.439862:
      43.180917,-2.439365: 43.181638,-2.439396: 43.182551,-2.440150: 43.183671,-2.440878: 43.185406,-2.440271: 43.186142,-2.439810:
      43.188504,-2.436564: 43.189015,-2.436239: 43.190314,-2.436572: 43.192611,-2.436772:
      43.192802,-2.436542~ ~ ~lime~ ~ ~lime~0.0
      |centre = 43.182119, -2.430843
      |zoom = 13 | height = 600 | type = earth
    }}
    }}


    [[Fitxategi: Kortazarreko_Haitza._Hegoaldeko_ikuspegia_(Gillermo_Ansola_2017).jpg | thumb | center | 800px | Hegoaldeko ikuspegia (Gillermo Ansola 2017)]]


    ==Azalpenak==
    ==Azalpenak==
    Karakate, Muneta edo Kortazar Gipuzkoako ipar-mendebaldean kokatuta dagoen mendia da. Soraluze eta Elgoibar artean dago; eta autoz igotzeko Soraluzetik dago bidea. Karakatek, 749 metroko garaiera du eta Mazelaegiko Kordalaren hasiera da. Bertatik Elosuraino doan mendigain nahiko laua dago eta han eremu megalitiar bat dago. Karakaten, antena bat dago eta inguruko mendiak ezagutzeko balio duen mapa bat. Karakate Kortazarko Haitzak izenarekin ere bada ezaguna. Arkeologiaren ikuspuntutik elementu garrantzitsuak ditu.  
    Izen asko duen mendia: Kortazarreko Haitza, Kortazar, Muneta edo Karakate. Jatorrizkoa lehena da, Kortazarreko Haitza, eta [[Muneta baserria (eu)|Muneta baserriaren]] jatorrizko izenetik dator. Dena dela, gaur egun izen zabalduena Karakate da, Soraluzen ere.


    Hiru izen dituen mendia, Karakate, Muneta edo Kortazar, nahiz eta gaur egun, inguruko herrietan, batez ere Karakate izenez ezagutzen den. Soraluze eta Elgoibar artean dago; eta autoz igotzeko Soraluzetik dago bidea. 756 metroko garaiera du eta Mazelaegiko mendilerroaren hasiera da. Bertatik Elosuraino doan mendigain nahiko laua dago eta aztarna megalitiko ugari. Ezagunena Arribirilletako menhirra da (Irukurutzeta tontor aldamenean).
    Mendia Soraluze eta Elgoibar artean dago, Maltzaga bidegurutzearen gainean, eta [[Mazelaegi mendilerroa (eu)|Mazelaegi mendilerroaren]] hasiera da. Bertatik Elosuraino doan mendigain nahiko laua dago eta han [[Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa (eu)|Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa]] dago.


    Tontorrean zutitzen den antena zaharra eta bertaraino igotzen den errepidea dira mendi honen gaitzik handienak. Errepideari esker era guztietako mendizaleen eskura gelditzen da Kortazar eta Irukurutzeta arteko bizkar luzea eta, esan beharra dago edozein adinetako ibiltarientzat aproposa dela eremu hori, izan ere bide luzea egin daiteke gora-behera gutxirekin bide garbi eta erosoetan barrena. Pinua eta pagoa tartekatzen dira, iratze, larre eta otez osatutako bide-bazterretan, han-hemenka sakabanatutako haiz mutur bakan batzurekin. Haitz mutur horiei begira otuko zitzaien beharbada historiaurreko jende haiei hainbeste monolito eraikitzea bizkar horretan barrena, izan ere asko dira tarte horretan aurkitutakoak.
    756 metroko altuera du, eta Euskal Mendigoizale Federazioaren [[Mendiak (eu)#Ehun Mendien lehiaketa|''Ehun Mendien'' lehiaketaren]] zerrendan dago.


    Bertan pinua eta pagoa tartekatzen dira, iratze, larre eta otez osatutako bide-bazterretan, han-hemenka sakabanatutako haiz mutur bakan batzurekin. Haitz mutur horiei begira otuko zitzaien beharbada historiaurreko jende haiei hainbeste monolito eraikitzea bizkar horretan barrena, izan ere asko dira tarte horretan aurkitutakoak.
    [[Fitxategi: Munetako_Gurutzea._Atzean_Kortazarreko_Haitza_(Inaxio_2006).jpg | thumb | center | 800px | Gurutzea. Atzean Kortazarreko Haitza (Inaxio 2006)]]


    ==Igoera==
    ==Igoera==
    Oinez, San rokerik gora (Muneratik)
    Bide ohikoena [[Ezoziako santutegia (eu)|Ezoziatik]] [[San Roke ermita (eu)|San Roke ermitaraino]] joatea zen, eta gero zuzenean mendian gora [[Muneta baserria (eu)|Muneta baserriraino]]. Baserria ezkerrean lagata, aurrera segi [[Munetako Gurutzea (eu)|Munetako Gurutzeraino]] eta bertatik Kortazarreko Haitzera bost minutu besterik ez daude.


    Legarda Mendoz eta gora
    Beste bide batek, [[Gabolats kalea (eu)|Gabolatsetik]] hasita, [[Legarda baserria (eu)|Legardatik]] eta [[Mendotz baserria (eu)|Mendotzetik]] igotzen du.


    Automobilez Urkia zelairaino, eta handik errepidetik gora
    San Andresetik datorren errepidea erabil daiteke ere, bertaraino igoz edo, bestela, Urkiazelairaino, bertan ibilgailua laga eta tontorreraino oinez segi. Errepideari esker era guztietako mendizaleen eskura gelditzen da Kortazar eta Irukurutzeta arteko bizkar luzea eta; esan beharra dago edozein adinetako ibiltarientzat aproposa dela eremu hori, izan ere bide luzea egin daiteke gora-behera gutxirekin bide garbi eta erosoetan barrena.


    Automobilez goraino.
    Azkenik, Elgoibartik (ordu t'erdi) eta Maltzagatik ere igo daitekeela aipatu behar da.
     
    Elgoibartik ordu t'erdi. Maltzagatik ere.




    [[Fitxategi: Kortazarreko_Haitza._Ekialdera_ikuspegi_zabala_(Jose_2007).jpg | thumb | center | 800px | Ekialdera ikuspegi zabala (Jose 2007)]]


    ==Kontuak==
    ==Kontuak==
    Muskiritsuko hasiera.
    Inguruko herriei telebista seinalea ganoraz helarazteko, tontorrean antena jarri zuten. Handik urteetara, kate pribatuak sortu zirenean, antena handiago batez ordeztu zuten, nahikoa ez zela eta. Gaur eguneko antena oso altua da eta leku guztietatik ikus daiteke. Praktikoa bai, baina zatarto egiten dio mendiari.


    Antenak
    Maltzaga gainean eta [[Arrateko mendiak (eu)|Arrateko mendiei]] begira orientazio taula dago, inguruko mendiak antzemateko.


    Gurutzea beherago
    Metro batzuk beherago [[Munetako Gurutzea (eu)|Munetako Gurutzea]] dago; bertarako bidean eskumara jo eta gero iturria da.


    Tontorretik oso gertu Antxoka Martínez arkeologoak [[Historia. Erromatarren garaia (eu)#Erromatar aztarnak...|erromatar kanpamentu baten aztarnak]] aurkitu zituen 2016an. Kanpamentua txikia zen, defentsarako lerro bakar batekin; lerro hori lurrez egina dago eta horrek erromatarra dela erakusten du. Kanpamentutik Deba Harana kontrolatzen zuten.


    Gerra garaian, 1936eko irailetik 1937ko apirila arte frontea Soraluze inguruan eratu zen. Kortazarreko Haitza fronte lerroan egon zen, eta nazionalek blokao bat eraiki zuten bertan, eta lubakiak zabaldu (Indalecio Ojanguren hainbat argazki hartu zituen). Oraindik ikus daitezke lubakien aztarnak.


    Brontze Aroko aztarnak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
    <gallery>
    Aztarna megalitiko asko ikus daiteke Karakaten, Elosua-Plazentziako Estazio Megalitikoa, alegia. Guztira 16 dira ezagutzen direnak, Jose Miguel Barandiarannek 1921 eta 1922 artean ikertuak: 10 tumulu, menhir bat eta 5 trikuharri. Datazioaren ikuspuntutik K.a. 3000 eta 900 urte artekoak dira.[1]
      Kortazarreko_Haitza._Antena_(Anartz_Mugika_2018).jpg                  | Antena <br> (Anartz Mugika 2018)
    Erromatar kanpamentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
      Kortazarreko_Haitza._Antena_(Leti_Iglesias_2019).jpg                  | Antena <br> (Leti Iglesias 2019)
    Karakate mendiaren goiko aldean erromatar kanpamentu baten aztarnak aurkitu dira. Aurkitu zituena arkeologo bat izan zen, Antxoka Martínez, 2016an. Kanpamentu txikia izango zen, defentsarako lerrro bakar batekin; lerro hori lurrez egina dago eta horrek erromatarra dela erakusten du. Kanpamentutik Deba Harana kontrolatzen zuten.[2]
      Kortazarreko_Haitza._Orientazio_taula_(Asier_Sarasua_2016).jpg        | Orientazio taula <br> (Asier Sarasua 2016)
     
      Munetako_haitzak._Gurutzea_02_(Indalecio_Ojanguren_1956).jpg          | Gurutzea <br> (Indalecio Ojanguren 1956)
     
      Munetako_haitzak._Iturria_01_(Indalecio_Ojanguren_1933).jpg            | Iturria <br> (Indalecio Ojanguren 1933)
      Kortazarreko_Haitza._Erromatar_kanpamendua_(Arkotxa_Martinez_2016).jpg | Erromatar kanpamentua
      Munetako_haitzak._Blokao_02_(Indalecio_Ojanguren_1937).jpg            | Tontorra gerra garaian <br> (Indalecio Ojanguren 1937)
      Munetako_haitzak._Blokao_01_(Indalecio_Ojanguren_1937).jpg            | Blokao <br> (Indalecio Ojanguren 1937)
    </gallery>




    ==Informazio osagarria==
    ==Informazio osagarria==
    Munetako gurutzearen buruzko informazio gehiago Kortazarreko Haitzari buruzko hainbat web gunetan topa daiteke:
    Kortazarreko Haitzari buruzko informazio gehiago hainbat web gunetan topa daiteke:
    * [https://mendiak.eus/mendia/karakate-kortazar-muneta/ Karakate-Kortazar-Muneta]. www.mendiak.eus (euskaraz)
    * [https://mendiak.eus/mendia/karakate-kortazar-muneta/ Karakate-Kortazar-Muneta]. www.mendiak.eus (euskaraz)
    * [http://www.luberri.net/node/347 Kortazar/ Muneta]. www.luberri.net (euskaraz)
    * [http://www.luberri.net/node/347 Kortazar/ Muneta]. www.luberri.net (euskaraz)
    95. lerroa: 134. lerroa:
    * [https://www.mendikat.net/eu/com/track/7415 Soraluzeko San Andresetik zirkularra, zazpi tontor]. www.mendikat.net (Santi Usabiaga, gazteleraz).
    * [https://www.mendikat.net/eu/com/track/7415 Soraluzeko San Andresetik zirkularra, zazpi tontor]. www.mendikat.net (Santi Usabiaga, gazteleraz).
    * [https://www.mendikat.net/eu/com/track/7415 Soraluze-Kortazar-Alkelarre-Atxolin-Gurutzebakar-Irukuruzeta-Kortazar]. www.mendikat.net (Fernando Zabaleta).
    * [https://www.mendikat.net/eu/com/track/7415 Soraluze-Kortazar-Alkelarre-Atxolin-Gurutzebakar-Irukuruzeta-Kortazar]. www.mendikat.net (Fernando Zabaleta).
    * [https://eu.wikiloc.com/wikiloc/find.do?q=atxolin Wikiloc]. eu.wikiloc.com (92 ibilbide).
    * [https://eu.wikiloc.com/wikiloc/find.do?q=Kortazar Wikiloc]. eu.wikiloc.com (218 ibilbide).





    Hauxe da oraingo bertsioa, 21:01, 19 apirila 2022 data duena

    Kortazarreko Haitza / Kortazar
    Munetako Haitza / Karakate / Arpoto
    Altuera 756 m
    Buzoia Bai
    Mendilerroa Muskiritzu
    Bailara/ Herria Ezozia / Elgoibar
    Soraluzetik Ordu bat 30 m.


    Irudiak

    (handitzeko, sakatu gainean)


    Kokapena

    (Mendi baten izena ezagutzeko, gainean sakatu)

    Mapa kargatzen...


    Hegoaldeko ikuspegia (Gillermo Ansola 2017)

    Azalpenak

    Izen asko duen mendia: Kortazarreko Haitza, Kortazar, Muneta edo Karakate. Jatorrizkoa lehena da, Kortazarreko Haitza, eta Muneta baserriaren jatorrizko izenetik dator. Dena dela, gaur egun izen zabalduena Karakate da, Soraluzen ere.

    Mendia Soraluze eta Elgoibar artean dago, Maltzaga bidegurutzearen gainean, eta Mazelaegi mendilerroaren hasiera da. Bertatik Elosuraino doan mendigain nahiko laua dago eta han Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa dago.

    756 metroko altuera du, eta Euskal Mendigoizale Federazioaren Ehun Mendien lehiaketaren zerrendan dago.

    Bertan pinua eta pagoa tartekatzen dira, iratze, larre eta otez osatutako bide-bazterretan, han-hemenka sakabanatutako haiz mutur bakan batzurekin. Haitz mutur horiei begira otuko zitzaien beharbada historiaurreko jende haiei hainbeste monolito eraikitzea bizkar horretan barrena, izan ere asko dira tarte horretan aurkitutakoak.


    Gurutzea. Atzean Kortazarreko Haitza (Inaxio 2006)

    Igoera

    Bide ohikoena Ezoziatik San Roke ermitaraino joatea zen, eta gero zuzenean mendian gora Muneta baserriraino. Baserria ezkerrean lagata, aurrera segi Munetako Gurutzeraino eta bertatik Kortazarreko Haitzera bost minutu besterik ez daude.

    Beste bide batek, Gabolatsetik hasita, Legardatik eta Mendotzetik igotzen du.

    San Andresetik datorren errepidea erabil daiteke ere, bertaraino igoz edo, bestela, Urkiazelairaino, bertan ibilgailua laga eta tontorreraino oinez segi. Errepideari esker era guztietako mendizaleen eskura gelditzen da Kortazar eta Irukurutzeta arteko bizkar luzea eta; esan beharra dago edozein adinetako ibiltarientzat aproposa dela eremu hori, izan ere bide luzea egin daiteke gora-behera gutxirekin bide garbi eta erosoetan barrena.

    Azkenik, Elgoibartik (ordu t'erdi) eta Maltzagatik ere igo daitekeela aipatu behar da.


    Ekialdera ikuspegi zabala (Jose 2007)

    Kontuak

    Inguruko herriei telebista seinalea ganoraz helarazteko, tontorrean antena jarri zuten. Handik urteetara, kate pribatuak sortu zirenean, antena handiago batez ordeztu zuten, nahikoa ez zela eta. Gaur eguneko antena oso altua da eta leku guztietatik ikus daiteke. Praktikoa bai, baina zatarto egiten dio mendiari.

    Maltzaga gainean eta Arrateko mendiei begira orientazio taula dago, inguruko mendiak antzemateko.

    Metro batzuk beherago Munetako Gurutzea dago; bertarako bidean eskumara jo eta gero iturria da.

    Tontorretik oso gertu Antxoka Martínez arkeologoak erromatar kanpamentu baten aztarnak aurkitu zituen 2016an. Kanpamentua txikia zen, defentsarako lerro bakar batekin; lerro hori lurrez egina dago eta horrek erromatarra dela erakusten du. Kanpamentutik Deba Harana kontrolatzen zuten.

    Gerra garaian, 1936eko irailetik 1937ko apirila arte frontea Soraluze inguruan eratu zen. Kortazarreko Haitza fronte lerroan egon zen, eta nazionalek blokao bat eraiki zuten bertan, eta lubakiak zabaldu (Indalecio Ojanguren hainbat argazki hartu zituen). Oraindik ikus daitezke lubakien aztarnak.


    Informazio osagarria

    Kortazarreko Haitzari buruzko informazio gehiago hainbat web gunetan topa daiteke:

    Eta bertatik pasatzen diren ibilbideak:


    Erreferentziak