«Gaztañerre (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 20:37, 14 martxoa 2020 data duena

Gaztain erreak

Gaztañerre Debabarreneko jatorrizko festa da (Soraluze, Eibar, Ermua), nahiz eta gaur egun asko zabaldu den: Bergara, Berriz, Durango (urtarrilan)...

Euskal Herritik kanpo ere leku askotan antzeko jaiak ospatzen dira: Asturias (amagüestu), Galizia (magosto^[1], Kanaria Irlak (Los Finaos), Kantabria (magosta), Las Hurdes (chiquitía), León, Okzitania (castanhada), Portugal (magusto), Sanabria (magosta)…

Gaztainak jaso osteko jaiak izaten omen dira, mahatsarekin egiten diren antzekoak. Ez dakigu Soraluzen noiztik egiten den.

Egutegia

Gai eztabaidatsua izan da (eta da). Eguna kalkulatzeko kontu bat egiten da: halako egun osteko n-garren astelehena.

Eta, zein da kontatzeko hasierako eguna? Batzuk Domu Santu eguna hartu izan dute zen dute, eta beste batzuk Animen Eguna^[2].

Eta, zein astelehen? Soraluzen bigarren astelehenean egiten da. Baina Eibarren lehen astelehenean egiten zela ere esan oi da, eta Bergaran hirugarrenean.

Asier Sarasuak Eibarko iturriak arakatu zituen horretarako^[3] eta kontua hau da: Gaztañerre eguna Animen Egun osteko bigarren astelehehean ospatzen da.

Gaztañerre azoka Erregetxean (Festak.com)

Gaztainerre azoka

1996tik aurrera Gaztañerre eguneko aurreko zapatuan ospatzen da, goizez.

Barazki postu bat

Hasiera batean ganadu eta hegaztien erakusketa zen, eta baserritarren produktuen erakusketa eta salmenta. herriko produktuak eta ekoizleak ezagutaratzeko eta sustatzeko asmoz sortu zena. Azoka sortu eta urte gutxitara herriko artisautzaren erakusgarri ere bihurtu zen. Postu asko egoten dira, 2018 urtean 32 izan ziren.

Urtero baserritar bat omentzen dute. Eta azokan bertan Kontrargikoek hurrengo urteko egutegia jartzen dute salgai.

Eguerdi aldean koadrila bazkariak izaten dira. Izatez, azoka egun honetan kanpoko soraluzetar gazte asko etortzen dira, beren koadrilekin egoteko. Arratsaldean jaia jarraitzen da kaleetan, berandu arte.

Azken hamarkadan indar handia hartu duen festa bilakatu da Gaztainerre Azoka.

Gaztañerreko bazkari bat (Plaentxia.eus 2018)

Gaztañerre afariko marraskiloak

Gaztainerre eguna

Sasoi batean familiarekin, lagun artean edo lankideekin ospatzen zen afari oparoa: berakatz zopak, makailaoa, marraskiloak… jaten ziren eta postrerako gaztaina erreak.

Gaur egun ospatzen da ere, baina indar gutxiagorekin.

Erreferentziak

Gaztaiñerre eguna. Juan San Martin (Donostiako Hoja del lunes, 1976/11/08)

↑ Magosto. Wikipedia (gaztelaniaz).
↑ Domu Santuren biharamunean, azaroak 2an.
↑ Noiz ospatzen dugu gaztañerre eguna?. Asier Sarasua (Eibartik 2015)

[1] Magosto. Wikipedia (gaztelaniaz).

[2] Domu Santuren biharamunean, azaroak 2an.

[3] Noiz ospatzen dugu gaztañerre eguna?. Asier Sarasua (Eibartik 2015)

[1]

[2]

[3]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
+[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Gaztañerre_azoka._Gaztain_erreak.jpg | thumb | right | 400px | Gaztain erreak]]
 Gaztañerre Debabarreneko jatorrizko festa da (Soraluze, Eibar, Ermua), nahiz eta gaur egun asko zabaldu den: Bergara, Berriz, Durango (urtarrilan)...
-Gaztainak jaso osteko jaia izaten da, mahatsarekin egiten den antzekoa.
+Euskal Herritik kanpo ere leku askotan antzeko jaiak ospatzen dira: Asturias (amagüestu), Galizia (magosto<ref>[https://es.wikipedia.org/wiki/Magosto Magosto]. Wikipedia (gaztelaniaz).</ref>, Kanaria Irlak (Los Finaos), Kantabria (magosta), Las Hurdes (chiquitía), León, Okzitania (castanhada), Portugal (magusto), Sanabria (magosta)…
-Euskal Herritik kanpo ere leku askotan antzeko jaiak ospatzen dira: Asturias (amagüestu), Galizia (magosto<ref>[https://es.wikipedia.org/wiki/Magosto Magosto]. Wikipedia (gaztelaniaz).</ref>, Kanaria Irlak (Los Finaos), Kantabria (magosta), Las Hurdes (chiquitía), León, Okzitania (castanhada), Portugal (magusto), Sanabria (magosta)…
+Gaztainak jaso osteko jaiak izaten omen dira, mahatsarekin egiten diren antzekoak. Ez dakigu Soraluzen noiztik egiten den.
 ==Egutegia==
-Oso gai eztabaidatsua izan da. Jaia astelehenean ospatzen da, baina ¿nolazenbatu?
+Gai eztabaidatsua izan da (eta da). Eguna kalkulatzeko kontu bat egiten da: halako egun osteko n-garren astelehena.
-Hasierako eguna batzuk Domu Santu eguna haetzen dute, eta beste batzuk Animen Eguna. Soraluzen bigarren astelehenean egiten dela
-Gaur egun, Animen Egun<ref>Domu Santuren biharamunean, azaroak 2an.</ref> osteko bigarren astelehehean ospatzen da. Asier Sarasuak Eibarko iturriak arakatu zituen horretarako<ref>[https://eibar.org/blogak/sarasua/noiz-ospatzen-dogu-gaztanerre-eguna Noiz ospatzen dugu gaztañerre eguna?]. Asier Sarasua (Eibartik 2015)</ref>.
-Soraluzen Domu Santu osteko bigarren astelehenean<ref>Eibarren Domu Santu osteko lehen astelehenean.</ref> ospatzen da.
-Lehen Bergaran ere
-Animen egun osteko 2. astelehenean ospatzen da. Gaztaiña erriak eta marraskilluak afaltzen dira.
+Eta, zein da kontatzeko hasierako eguna? Batzuk Domu Santu eguna hartu izan dute zen dute, eta beste batzuk Animen Eguna<ref>Domu Santuren biharamunean, azaroak 2an.</ref>.
+Eta, zein astelehen? Soraluzen bigarren astelehenean egiten da. Baina Eibarren lehen astelehenean egiten zela ere esan oi da, eta Bergaran hirugarrenean.
+Asier Sarasuak Eibarko iturriak arakatu zituen horretarako<ref>[https://eibar.org/blogak/sarasua/noiz-ospatzen-dogu-gaztanerre-eguna Noiz ospatzen dugu gaztañerre eguna?]. Asier Sarasua (Eibartik 2015)</ref> eta kontua hau da: Gaztañerre eguna Animen Egun osteko bigarren astelehehean ospatzen da.
+[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Gaztañerre_azoka._Erregetxea_(Plaentxia.eus_2018).jpg | thumb | center | 600px | Gaztañerre azoka Erregetxean (Festak.com)]]
 ==Gaztainerre azoka==
-Gaztainerre eguneko aurreko zapatuan ospatzen da, 1990tik aurrera.
+tik aurrera Gaztañerre eguneko aurreko zapatuan ospatzen da, goizez.
-Azoka bikoitza izaten da.
+[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Gaztañerre._Azoka._Barazki_postua.jpg | thumb | left | 200px | Barazki postu bat]]
-Gaztañerre azoka. Ganadu eta hegaztien erakusketa. Artisautza eta baserritarren produktuen erakusketa eta salmenta. Alde batetik, baserri produktuen azoka da, herriko produktuak ezagutaratzeko eta sustatzeko asmoz sortu zena. Urteko baserritar bat omentzen dute.
+Hasiera batean ganadu eta hegaztien erakusketa zen, eta baserritarren produktuen erakusketa eta salmenta. herriko produktuak eta ekoizleak ezagutaratzeko eta sustatzeko asmoz sortu zena. Azoka sortu eta urte gutxitara herriko artisautzaren erakusgarri ere bihurtu zen. Postu asko egoten dira, 2018 urtean 32 izan ziren.
-Azoka sortu eta urte gutxitara herriko artisautzaren erakusgarri ere bihurtu zen.
+Urtero baserritar bat omentzen dute. Eta azokan bertan [[Kontrargi (eu)|Kontrargikoek]] hurrengo urteko egutegia jartzen dute salgai.
+Eguerdi aldean koadrila bazkariak izaten dira. Izatez, azoka egun honetan kanpoko soraluzetar gazte asko etortzen dira, beren koadrilekin egoteko.
+Arratsaldean jaia jarraitzen da kaleetan, berandu arte.
-Eguna jatorriz, Azaroko Santu Guztien egunaren ondorengo bigarren Astelehenean ospatzen zen. Ez dakigu noiztik eta ezta ere zein den bere jatorria.
+Azken hamarkadan indar handia hartu duen festa bilakatu da Gaztainerre Azoka.
-Aurrerago kutsu erlijiotsua hartu zuen arren, uste da, bere hasietako jatorria udazkeneko solstizioaren ospakizunean egon daitekeela.
+[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Gaztañerre_azoka._Bazkaria_(Plaentxia.eus_2018).jpg | thumb | center | 600px | Gaztañerreko bazkari bat (Plaentxia.eus 2018)]]
-===Gaztainerre eguna===
+[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Gaztañerre._Marraskiloak.jpg | thumb | right | 300px | Gaztañerre afariko marraskiloak]]
-::<small>''Gehiago jakiteko, [[Gaztañerre (eu) | sakatu hemen]]</small>
+==Gaztainerre eguna==
+Sasoi batean familiarekin, lagun artean edo lankideekin ospatzen zen afari oparoa: berakatz zopak, makailaoa, marraskiloak… jaten ziren eta postrerako gaztaina erreak.
+Gaur egun ospatzen da ere, baina indar gutxiagorekin.
-Soziedatetan (koadrilak) eta etxeetan afari bereziak: marraskiloak eta gaztaina erreak.
+==Erreferentziak==
+* [[Gaztaiñerre eguna (eu) | Gaztaiñerre eguna]]. Juan San Martin (Donostiako Hoja del lunes, 1976/11/08)
-Gaztañerre edo Animen Eguna
+[[Kategoria: Herriko jaiak]]
-Gazatainerre, Soraluze eta Eibarko jatorrizko festa da, ez da beste inon ospatzen Euskal Herrian. Eguna jatorriz, Azaroko Santu Guztien egunaren ondorengo bigarren Astelehenean ospatzen zen. Ez dakigu noiztik eta ezta ere zein den bere jatorria. Aurrerago kutsu erlijiotsua hartu zuen arren, uste da, bere hasietako jatorria udazkeneko solstizioaren ospakizunean egon daitekeela.
+[[Kategoria: Usadioak]]
-Orduko ospakizuna, familiarekin, lagun artean edo lankideekin afari oparoa egitea izan ohi zen, bakailaoa, karakolak, etb., jaten ziren eta postre modura gaztainak. Aurrerago gaztainak jatearena desagertu egin zen, gaztainondoak gupida gabe moztu baitziren.
-Karakolak gaztañerre
-Egungo garaietan asko aldatu da ospakizun hau eta hasiera bateko zentzua guztiz aldatu zaio, usadio guztiekin gertatzen den bezala, denboraren poderioz aldatzen doaz, garaiko behar eta ohiturei egokitzeko.
-Orain, Gaztainerre egunean, Erregetxean feria egiten da; herriko baserritarrek beraien produktuak aurkeztu eta saltzeko aukera izaten dute, baita herriko artisauek ere. Hau goizean izaten da, ondoren bazkariak egiten dira eta gauean festarekin jarraitzen da kaleetan. Azken hamarkadan indar handia hartu duen festa bilakatu da Gaztainerre edo Animen Eguna.
-Gaztaiñerreko azoka