«Iturburu pasealekua (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

21:18, 3 urtarrila 2018(e)ko berrikuspena

Adi! Artikulu hau oraindik osatu barik dago.

Osatzeko informazioa edo materiala baldin badaukazu, animatu eta aurrera!

Kokapena

Erreka ondoan, zubi nagusia eta Gabolatseko zubi artean. 240 bat metro luze da, eta zabalera 2 eta 3 metro artekoa du.

Mapa kargatzen...

Argazkiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Etxeak eta parkea
Loralde aldetik
Sarrera berriak

Historia

Iturburu pasealekua zatika egin izan da, Hirigintza Plan Orokorrak arautzen dituen betebeharrei esker. Hau da, erreka ondoan eraikitzen diren etxe guztiek pasealeku modukoa behar dute erreka aldera.

Aurrena, Arane Polikiroldegia egin zenean (1980 inguruan), halako terraza luzea egin zioten erreka aldetik. Terraza honen sarrera bakarra Polikiroldegi barrutik zegoen.

Hamar bat urte geroago (1990 inguruan) Malmero zentrala bota zutenean etze berriak egiteko, parkina erreka aldean egin zuten eta plaza handi bat gainean. Sarrera Iturburu kaletik zeukan.

Azkenik, falta ziren bi zatiak batera egin ziren: zubi nagusitik Polikiroldegirainokoa eta Polikiroldegitik Malmero etxeetarainokoa. Arane iturritik zetorren bidearekin ere lotu zuten.

Izena jartzerakoan, Iturburu pasealekua jarri zioten, inguruko izena delako. Iturria, noski, Arane bera da.

Isiltasna hausten

Gerra bukatu eta 75 urteetara, Soraluze 1936 lan taldeak sortu zen garai haiek ikertzeko eta argitzeko. Emaitzak zabaltzeko, erakusketa antolatu zuen (75 urteko isitasuna hausten) eta liburua argitaratu (Isiltasuna hausten. 1936ko gerra Soraluzen.

Honetaz gain, Iturburu pasealekuan izen bereko eskultura jarri zuten, gerra zibilean eta frankismoan zehar gertatutako giza eskubideen urraketak gogora ekarri eta biktimei zor zaien aitortza, justizia eta erreparamendua aldarrikatzeko helburuz. Eskulturaren egilea Tere Guenetxea soraluzetarra da.

Erreferentziak

@@ 2. lerroa: / 2. lerroa: @@
 ==Kokapena==
-Erreka ondoan, zubi nagusia eta Gabolatseko zubi artean.
+Erreka ondoan, zubi nagusia eta Gabolatseko zubi artean. 240 bat metro luze da, eta zabalera 2 eta 3 metro artekoa du.
 {{#display_map: 43.175237,-2.414518~[[Arane iturria (eu) | Arane iturria]]
@@ 22. lerroa: / 22. lerroa: @@
 ==Historia==
-Gerra ostean Soraluzek biztanle asko irabazi zuen, batez ere etorkinak. Hogei urtetan 3.000 bat biztanletik (1.940 urtea) 5.000 biztanle izatera (1.960 urtea) pasa zen.
+Iturburu pasealekua zatika egin izan da, Hirigintza Plan Orokorrak arautzen dituen betebeharrei esker. Hau da, erreka ondoan eraikitzen diren etxe guztiek pasealeku modukoa behar dute erreka aldera.
-Giza presioa handia zenez, etxe asko egin behar izan ziren, batzuk modu ordenatuagoan ([[Txurruken auzunea (eu)|Txurruken auzunea]], [[Calonge auzunea (eu)|Calonge auzunea]]) eta beste batzuk hirigintza araudietatik kanpo.
+Aurrena, Arane Polikiroldegia egin zenean (1980 inguruan), halako terraza luzea egin zioten erreka aldetik. Terraza honen sarrera bakarra Polikiroldegi barrutik zegoen.
-Azken kasuetako bat Arraikua izan daiteke. Berez, lehen bi etxeak Iriarteko bide ondoan egin ziren, ezkerreko aldean. Hirugarren etxe bat, txikiagoa, aurrerago egin zuten, trenbide tunelaren ondoan.
+Hamar bat urte geroago (1990 inguruan) [[Malmero zentrala (eu)|Malmero zentrala]] bota zutenean etze berriak egiteko, parkina erreka aldean egin zuten eta plaza handi bat gainean. Sarrera [[Iturburu kalea (eu)|Iturburu]] kaletik zeukan.
-Izena, segururena, azpian daukan [[Arregia jauregia (eu)|Arregi jauregitik]] etorri zaio: Arregiakoa >> Arreikua >> Arraikua.
+Azkenik, falta ziren bi zatiak batera egin ziren: zubi nagusitik Polikiroldegirainokoa eta Polikiroldegitik Malmero etxeetarainokoa. Arane iturritik zetorren bidearekin ere lotu zuten.
-Kaleak irisgarritasun arazo larriak zituen, ez [[Loralde auzunea (eu)|Loralde auzuneak]] bezain gogorrak baina ia. Bi irisbide zituen; alde batetik Gabolatsetik Iriarteko bide malkartsua hartu behar zen, [[Gayarre zinema (eu)|Gayarre zinema]] aurretik pasatzen zela; bigarrena trenbidetik (Goiko Gabolatsetik edo geltokitik tunela pasa eta atzera egin). Oinez joan behar zen, ez zegoen ibilgailuentzako biderik eta.
+Izena jartzerakoan, Iturburu pasealekua jarri zioten, inguruko izena delako. Iturria, noski, Arane bera da.
-urtean trenbidea itxi zuten eta automobilentzat errepidea zabaldu; orduan errepidez kale punta bateraino joan zitekeen.
-XX mende bukaeran SACIA enpresa bota zutenean, tunela ere bota zuten eta errepidea zabaldu. Geratutako tokian parke modukoa egin zuten, eta atariei heltzeko (lehen solairuan beti) zubi-pasabide dotoreak. Nahiz eta kalea beti oinezkoentzat izan, irisgarritasun aldetik dena irabazi zuen.
+==Isiltasna hausten==
+Gerra bukatu eta 75 urteetara, ''Soraluze 1936'' lan taldeak sortu zen garai haiek ikertzeko eta argitzeko. Emaitzak zabaltzeko, erakusketa antolatu zuen (''75 urteko isitasuna hausten'') eta liburua argitaratu ([[Isiltasuna hausten (eu)|Isiltasuna hausten. 1936ko gerra Soraluzen]].
+Honetaz gain, Iturburu pasealekuan izen bereko eskultura jarri zuten, gerra zibilean eta frankismoan zehar gertatutako giza eskubideen urraketak gogora ekarri eta biktimei zor zaien aitortza, justizia eta erreparamendua aldarrikatzeko helburuz. Eskulturaren egilea Tere Guenetxea soraluzetarra da.
-==Etxeak eta atariak==
-Frankismoaren eta gerra zibilaren biktimen omenez jarritako "Isiltasuna hausten" izeneko eskulturaren jabetza Udalaren esku laga du "Soraluze 1936" elkarteak.
-Martxoren 7ko bileran Tokiko Gobernu-Batzarrak aho batez erabaki zuen gerra zibilean eta frankismoan zehar gertatutako giza eskubideen urraketak gogora ekarri eta biktimei zor zaien aitortza, justizia eta erreparamendua aldarrikatzeko helburuz, “Soraluze 1936 lan taldeak” 2014ko irailaren 22an Iturburu pasealekuan jarri zuen eskulturaren dohaintza ontzat ematea.
-Halaber, aipaturiko taldeak herri honen memoria historikoa berreskuratzeko egin duen lana aitortzea eta aipatu eskultura egin zuen Tere Guenetxeari eskerrak ematea erabaki zen-.