«San Roke Txiki irudia (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| (Erabiltzaile berak tartean egindako 7 ekarpen ez dira erakusten) | |||
| 13. lerroa: | 13. lerroa: | ||
San_Roke_ermita._San_Roke_txiki_irudia_01_(Kontrargi_2002).jpg | Aldare nagusian <br> (Kontrargi 2002) | San_Roke_ermita._San_Roke_txiki_irudia_01_(Kontrargi_2002).jpg | Aldare nagusian <br> (Kontrargi 2002) | ||
San_Roke_ermita._San_Roke_txiki_irudia_(Iñaki_Linazasoro).jpg | Ezozian, zaharberritu aurretik <br> (Iñaki Linazasoro) | San_Roke_ermita._San_Roke_txiki_irudia_(Iñaki_Linazasoro).jpg | Ezozian, zaharberritu aurretik <br> (Iñaki Linazasoro) | ||
San_Roke_ermita._San_Roke_Txiki_irudia_(Soraluzeko_Udala_1976).jpg | Jai egitarauaren azalean <br> (Soraluzeko Udala 1976) | |||
</gallery> | </gallery> | ||
==Azalpena== | ==Azalpena== | ||
San Roke txiki esaten zaio, parrokian beste [[San Roke irudia (eu)|San Roke]] handiagoa dagoelako. | San Roke txiki esaten zaio, parrokian beste [[San Roke irudia (eu)|San Roke]] handiagoa dagoelako. Diotenez, San Roken irudi zahar honek izurri kontrako birtute handiagoa omen du Parrokiko elizan dagoen berriak baino. | ||
Bere jai egunean, abuztuko 17an, prozesioz joaten dira San Roke ermitaraino, irudia parrokiara ekartzeko. | Bere jai egunean, abuztuko 17an, prozesioz joaten dira San Roke ermitaraino, irudia parrokiara ekartzeko. | ||
Bertan pare bat hilabetetan egon eta gero, urriak 12an berriro | Bertan pare bat hilabetetan egon eta gero, urriak 12an [[San Rokeren itzulketa (eu)|berriro itzultzen dute bere ermitara]], San Rokeren letaniak abesten. Meza entzun ondoren, Udalak salda eta txorizo ogitartekoak partitzen dizkie etorritakoei. Ostean, herrira bueltatu beharrean, askok eta askok mendira jotzen zuten egunpasa. Garai batean, honekin bukatzen ziren udako irteerak. | ||
Ohitura hau ez da oso oso zaharra, 1755 eta 1856 urteetako agiriek erakusten dutenez. Urte haietan, orduko izurriteak zirela eta, santua herrira ekarri zuten, salbuespen moduan. | Ohitura hau ez da oso oso zaharra, 1755 eta 1856 urteetako agiriek erakusten dutenez. Urte haietan, orduko izurriteak zirela eta, santua herrira ekarri zuten, salbuespen moduan. | ||
| 33. lerroa: | 34. lerroa: | ||
San Roke-k eta San Sebastian-ek aspalditik izan zuten bere kapera parrokian. Halaxe, 1590 urtean Domingo Garzia Loiolakoa izendatzen da ''parrokiako elizan dagoen San Roke eta San Sebastianen'' aldarearen arduradun. | San Roke-k eta San Sebastian-ek aspalditik izan zuten bere kapera parrokian. Halaxe, 1590 urtean Domingo Garzia Loiolakoa izendatzen da ''parrokiako elizan dagoen San Roke eta San Sebastianen'' aldarearen arduradun. | ||
1597 urterako San Roke eta [[San Sebastian irudia (eu)|San Sebastianen]] irudien erretaula-hornazina eraikitzen hasi zuten, eta lanak asko aurreratu ziren [[1598.eko izurritea (eu) | 1598.eko nafarreri izurriteari]] esker, hil baino lehen beraien testamentuetan kutsatutako askok dirua laga zutelako helburu honendako. | |||
Hala baieztatzen du Joan Ibañez ([[Izarre baserria (eu)|Eizagirre]] baserrikoa) eta Ana Eizagirre Iraolakoa neba-arrebek 1597ko abuztuan egindako testamentuak. Testamentuak honela dio: ''Item. San Roke eta San Sebastianen irudien erretaula egiten laguntzeko hamabi erreal eta dukat bi bidaltzen ditugu (hurrenez hurten) eta mezak ordaintzeko...'' <small>(Ytem, mandamos para ayuda de hazer el rretablo de las imágenes de san rroque y san sebastián, doze reales y dos ducados (respectivamente) y se paguen de misas...)</small> | Hala baieztatzen du Joan Ibañez ([[Izarre baserria (eu)|Eizagirre]] baserrikoa) eta Ana Eizagirre Iraolakoa neba-arrebek 1597ko abuztuan egindako testamentuak. Testamentuak honela dio: ''Item. San Roke eta San Sebastianen irudien erretaula egiten laguntzeko hamabi erreal eta dukat bi bidaltzen ditugu (hurrenez hurten) eta mezak ordaintzeko...'' <small>(Ytem, mandamos para ayuda de hazer el rretablo de las imágenes de san rroque y san sebastián, doze reales y dos ducados (respectivamente) y se paguen de misas...)</small> | ||
Urte bi beranduago, eskultura-lanak bukatuta zeuden eta gastua herritar guztien artean banatu zuten, Pedro Iraolakoa eskribauak 1599ko abuztuaren 1ean jasotako aktaren arabera: ''...herritarren artean laurogeita lau dukatak banatua, Pablo Urrutiakoari ordaintzeko...'' <small>(...se haga repartizión entre la poblazión de los ochenta y quatro ducados, a fin de pagar a Pablo de Urrutia...)</small> | Urte bi beranduago, eskultura-lanak bukatuta zeuden eta gastua herritar guztien artean banatu zuten, Pedro Iraolakoa eskribauak 1599ko abuztuaren 1ean jasotako aktaren arabera: ''...herritarren artean laurogeita lau dukatak banatua, Pablo Urrutiakoari ordaintzeko...'' <small>(...se haga repartizión entre la poblazión de los ochenta y quatro ducados, a fin de pagar a Pablo de Urrutia...)</small> | ||
XVII mendean San Roke eta San Sebastianen bi irudi hauek [[Santa Cruz ermita (eu)|Gurutze Santuko ermitara]] eraman zuten, eta XVIII mendean parrokiarako beste [[San Roke irudia (eu)|San Roke]] handiagoa ekarri zuten (ez ordea, San Sebastian). | |||
1700 urtean beste izurrite batek Soraluze kolpatu zuen eta, larriak eraginda, San Roke Txiki parrokiara ekarri zuten. Nahikoa ez zelakoan, handik egun batzuetara [[San Sebastian irudia (eu)|San Sebastian]] eta [[Ezoziako Andramaria (eu)|Ezoziako Andramaria]] ere jaitsi zituzten. | |||
==Erreferentziak== | ==Erreferentziak== | ||
[[Kategoria: Eskulturak |Roke | [[Kategoria: Eskulturak |Roke Txiki irudia, San]] | ||
Hauxe da oraingo bertsioa, 22:45, 13 iraila 2022 data duena
| San Roke txiki | |
|---|---|
| |
| Estiloa | Herrikoia |
| Mendea | XVI |
| Kokapena | San Roke ermita |
| Mota | Eskultura |
Irudiak
(handitzeko, sakatu gainean)
Aldare nagusian
(Kontrargi 2002)
Ezozian, zaharberritu aurretik
(Iñaki Linazasoro)
Jai egitarauaren azalean
(Soraluzeko Udala 1976)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Azalpena
San Roke txiki esaten zaio, parrokian beste San Roke handiagoa dagoelako. Diotenez, San Roken irudi zahar honek izurri kontrako birtute handiagoa omen du Parrokiko elizan dagoen berriak baino.
Bere jai egunean, abuztuko 17an, prozesioz joaten dira San Roke ermitaraino, irudia parrokiara ekartzeko.
Bertan pare bat hilabetetan egon eta gero, urriak 12an berriro itzultzen dute bere ermitara, San Rokeren letaniak abesten. Meza entzun ondoren, Udalak salda eta txorizo ogitartekoak partitzen dizkie etorritakoei. Ostean, herrira bueltatu beharrean, askok eta askok mendira jotzen zuten egunpasa. Garai batean, honekin bukatzen ziren udako irteerak.
Ohitura hau ez da oso oso zaharra, 1755 eta 1856 urteetako agiriek erakusten dutenez. Urte haietan, orduko izurriteak zirela eta, santua herrira ekarri zuten, salbuespen moduan.
Garai hartako prozesiotarako San Roke ospe handiz janzten zuten. Horretarako santuak kapa bilduma zuen (capas de San Roque izenekoak), material onenak eta arinenak erabiliz: tafetan, arraso, zetazko brodatuak, zilarrezko apaingarriak... Hala, 1758 urtean lau kapa zituen, 1829 bost eta 1849, berriz, zazpi. Ez dakigu noiz desagertu ziren kapa horiek, baina litekeena da XX mendean ere erabili izatea.
Historia[1]
Gurutze Santuaren ermitan dauden San Roke eta San Sebastianen irudiek ezaugarri herritarrak eta itxura manierista dituzte, eta Urrezko mendeko lantoki gaztelauekin erlazioa daukate eta bai eragina ere (Valladolid-eko eskola).
San Roke-k eta San Sebastian-ek aspalditik izan zuten bere kapera parrokian. Halaxe, 1590 urtean Domingo Garzia Loiolakoa izendatzen da parrokiako elizan dagoen San Roke eta San Sebastianen aldarearen arduradun.
1597 urterako San Roke eta San Sebastianen irudien erretaula-hornazina eraikitzen hasi zuten, eta lanak asko aurreratu ziren 1598.eko nafarreri izurriteari esker, hil baino lehen beraien testamentuetan kutsatutako askok dirua laga zutelako helburu honendako.
Hala baieztatzen du Joan Ibañez (Eizagirre baserrikoa) eta Ana Eizagirre Iraolakoa neba-arrebek 1597ko abuztuan egindako testamentuak. Testamentuak honela dio: Item. San Roke eta San Sebastianen irudien erretaula egiten laguntzeko hamabi erreal eta dukat bi bidaltzen ditugu (hurrenez hurten) eta mezak ordaintzeko... (Ytem, mandamos para ayuda de hazer el rretablo de las imágenes de san rroque y san sebastián, doze reales y dos ducados (respectivamente) y se paguen de misas...)
Urte bi beranduago, eskultura-lanak bukatuta zeuden eta gastua herritar guztien artean banatu zuten, Pedro Iraolakoa eskribauak 1599ko abuztuaren 1ean jasotako aktaren arabera: ...herritarren artean laurogeita lau dukatak banatua, Pablo Urrutiakoari ordaintzeko... (...se haga repartizión entre la poblazión de los ochenta y quatro ducados, a fin de pagar a Pablo de Urrutia...)
XVII mendean San Roke eta San Sebastianen bi irudi hauek Gurutze Santuko ermitara eraman zuten, eta XVIII mendean parrokiarako beste San Roke handiagoa ekarri zuten (ez ordea, San Sebastian).
1700 urtean beste izurrite batek Soraluze kolpatu zuen eta, larriak eraginda, San Roke Txiki parrokiara ekarri zuten. Nahikoa ez zelakoan, handik egun batzuetara San Sebastian eta Ezoziako Andramaria ere jaitsi zituzten.
Erreferentziak
- ↑ San Rokeren ermita. Javier Elorza (Soraluze 1996)