Albaitariak (eu)

Historia

Haragien Udal-Ikuskatzaileak

Zeukan tamainarengatik, Soraluzek ez du udal albaitaririk izan 1950. hamarkada arte. Baina, beste herrietan moduan, XIX. mende bukaeran Haragien Udal-Ikuskatzailea postua sortu zuten Soraluzen.

Jateko animaliak hiltzen zituztenek, harakinek eta baserritarrek, okela erabili baino lehen aztertzera behartuta zeuden. Hildako animalia gaixorik balego, ikuskatzaileak ez zuen oniritzia emango eta gorpua erre behar zuten.

Betebeharren artean ez zen animaliak artatzea. Horretarako herriko "jakintsuak" erabiltzen ziren, albaitari partikularrak eta inoiz ikuskatzaile beraiek, baina aparte ordainduz.

Udal ordainketak ez ziren nahikoa handik bizi izateko, eta horregatik ikuskatzaileak bi edo hiru herrietako postuak betetzen zuten batera. Soraluzen kasuan, oso ohikoa zen Bergarako edota Elgoibarko postuak batera betetzea.

Udal Albaitariak

1946. urtetik aurrera Udalak albaitari postua sortu zuen. Haragiak aztertzeaz gain herriko abereez ere arduratzen zen: erroldak, epidemiak...

Soraluze omen zen Gipuzkoako posturik txarrenetakoa, Lezo eta Errezilekin batera. Halaxe esaten zuen behintzat 1958. urtean Justo Mombiela jaunak, Gipuzkoako orduko Abeltzaintza Buruak.

1988. urtean, berriz, Eusko Jaurlaritzak eskualdeka antolatu zituen albaitari zerbitzuak: osasun publikoa eta hiltegiak. Orduan desagertu zen Soraluzeko udal albaitari postua.

Lucas de Basterrechea y Elorrieta Desde el año 1956 hasta 1961, se dedicó al ejercicio libre de la profesión por todo el Valle del Deba, desde Gatzaga-Salinas hasta Placencia (Gipuzkoa).

Instalazioak

Hiltegi berria

(Ramiro begiratu)

Hiltegirik ez herrian

(Ramiro begiratu)

Izenak eta urteak

Nasi - Bukatu - Izena - Postua

Haragien Udal-Ikuskatzailea 1880-1896 IZAGUIRRE EGUIDAZU, Juan Francisco 1899-1902 NARVAIZA SALSAMENDI, Gil-José-Antonio 1902-1903 PEROSTERENA YDIGORAS, Víctor María 1904-1904 GALLASTEGUI VILLAR, Pedro-Víctor 1904-1905 CHACON Y DELGADO, Ceferino 1909-1910 CHACON Y DELGADO, Ceferino 1910-1911 GOGORZA EGAÑA, Pío 1911-1915 GALLASTEGUI VILLAR, Pedro-Víctor

Udal-Ikuskatzaile Albaitaria 1936 UBIRIA UGALDE, Sebastián-Florentino 1941 UBIRIA UGALDE, Sebastián-Florentino 1945 TAPIA VICENTE, Julio

Udal Albaitaria 1946 -1952 UBIRIA ELORZA, Manuel-Hipólito 1958-1959 Tomas ARRIETA BERRONDO 1959-1961 BASTERRECHEA y ELORRIETA, Lucas de 1961-1961 Tomas ARRIETA BERRONDO 1961-1962 BASTERRECHEA y ELORRIETA, Lucas de 1962-1977 INCHAURZA GARMA, Manuel Eduardo 1983-1984 ZURUTUZA ODRIOZOLA, Iñaki

Galeria

1880-1896 IZAGUIRRE EGUIDAZU, Juan Francisco 1899-1902 NARVAIZA SALSAMENDI, Gil-José-Antonio 1902-1903 PEROSTERENA YDIGORAS, Víctor María 1904-1904 GALLASTEGUI VILLAR, Pedro-Víctor 1904-1905 CHACON Y DELGADO, Ceferino 1909-1910 CHACON Y DELGADO, Ceferino 1910-1911 GOGORZA EGAÑA, Pío 1911-1915 GALLASTEGUI VILLAR, Pedro-Víctor 1936 UBIRIA UGALDE, Sebastián-Florentino 1941 UBIRIA UGALDE, Sebastián-Florentino 1945 TAPIA VICENTE, Julio 1946 -1952 UBIRIA ELORZA, Manuel-Hipólito 1958-1959 Tomas ARRIETA BERRONDO 1959-1961 BASTERRECHEA y ELORRIETA, Lucas de 1961-1961 Tomas ARRIETA BERRONDO 1961-1962 BASTERRECHEA y ELORRIETA, Lucas de 1962-1977 INCHAURZA GARMA, Manuel Eduardo 1983-1984 ZURUTUZA ODRIOZOLA, Iñaki

Istorioak

La hipocalcemia en el caserío Irure

Otra anécdota que recuerda se refería a su primera hipocalcemia, en el caserío Irure de Placencia de las Armas, un Viernes Santo de 1943, que tuvo que atender ante la ausencia del titular de la plaza; insuflé las ubres con una bomba de bicicleta y con gran asombro del casero y también en parte suyo, todo hay que decirlo, se resolvió el problema en pocos minutos. Todavía no existían las aplicaciones endovenosas. CAMACHO JAUREGUI, Vicente (1918-2006) Bergarako albaitaria

Gogorza perratzailea

El 2 de abril de 1910, se acordaba ceder una parte del matadero municipal para que el Inspector de Carnes Pío Gogorza pudiera instalar un herradero de ganado vacuno, con la condición de que mantuviera el local en perfectas condiciones y no interfiriera a su vecino, Sandalio Barrenechea, que ocupaba otro local destinado a probadero de cañones. En mayo de 1911, Pío Gogorza abandonaría Placencia, trasladándose a Zumaia.

Erreferentziak

• Diccionario de veterinarios guipuzcoanos (1831–1976) A-L. José Manuel Etxaniz Makazaga (2020)
• Diccionario de veterinarios guipuzcoanos (1831–1976) M-Z. José Manuel Etxaniz Makazaga (2020)