«Ezoziako santutegia (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

10:22, 24 urria 2021(e)ko berrikuspena

Ezoziako santutegia

Estiloa	Gotikoa
Mendea	XIV-XVII
Kokapena	Ezozia bailara
Mota	Eraikina

Kanpo aldeko irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Ikuspegi orokorra
(Indalecio Ojanguren)
Ikuspegi orokorra
(Indalecio Ojanguren)
Ikuspegi orokorra
(Arantza Cuesta Ezeiza)
Ikuspegi orokorra
(Arantza Cuesta Ezeiza)
Prozesioa
(Indalecio Ojanguren)
Prozesioa
(Indalecio Ojanguren)

Barrualdeko irudiak

Burualdea (gaur egun)
Aldare nagusia
(Indalecio Ojanguren)
Aldare nagusia
(Indalecio Ojanguren)
Aldare nagusia
(Indalecio Ojanguren)
Erretaula nagusia (lehen)
Oinaldea eta korua
Korua
Korua
Korua
(Arantza Cuesta Ezeiza)

Erretaulak eta irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Erretaula nagusia
Andramaria
San Antonio erretaula (Arantza Cuesta Ezeiza)
San Antonio
Santa Agueda (Arantza Cuesta Ezeiza)
San Jose erretaula (Arantza Cuesta Ezeiza)
San Miguel (Arantza Cuesta Ezeiza)
Kaliza (Arantza Cuesta Ezeiza)
Fazistola (Arantza Cuesta Ezeiza)
San Ignacio (Arantza Cuesta Ezeiza)
Itsasontzia

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

Ikuspegi orokorra
Iturria
Eskilarak
Kalbarioa
Ikuspegi orokorra

Azalpena

Bertan gordetzen da Ezoziako Andramaria, Soraluze herriaren zaindaria.

Santutegia leku altu batean kokaturik dago, garai bateko errege bide nagusiaren ondoan. Herritik etorrita beheko plazara heltzen zen, baina parke berria egiterakoan bidearen goiko zatia estali zuten. Bidearekin batera Gurutze-bidea zegoen.

Beheko plaza borobil hau herriarena da, eta santutegiaren azpian dago. Plazaren sarreran gurutzea dago, Gurutze-bidearen XI estazioa, eta plazan bertan XII estazioa, hiru gurutzez osatua.

Alboko eskilaretatik goiko plazara igotzen da. Plaza hau errektangulo formakoa da, eta elizarena da. Zorua errekarriz egindakoa da, irudi geometrikoak eginez. Hemendik santutegiaren ataurrera heltzen gara. Harrizko eskalinata hauek Soraluzetik Ezoziako ermitaraino zihoan antzinako galtzadaren errematea osatzen dute.

Nabe bakarreko planta karratuko baseliza honek, kanpoaldetik kontrahormez hornituriko zortzialdeko absidea du. Fatxadaren zabalera osoan zurezko ataria du oinetan, zorua errekarriz ere egindakoa. Bertatik, eta erdi-puntuzko arkuan dobelaturiko portada baten bidez, ermitara sartzen da. Kanpoko ur bedeinkatuko harria gotikoa da.

Eliz-ataria
Ur bedeinkatuko harria
(Arantza Cuesta Ezeiza)
Sarrera

Oinetan korua dauka, egurrezkoa. Egurra landua da, ikur astrolabikoaz. Sabaia oso sinplea da, baina aldareaurrea gurutzeria gangaz estalia agertzen du.

Hiru erretaula ditu, hirurak barrokoak. Hala ere, irudi batzuk zaharragoak dira, gotikoak: Andramaria bera, San Miguel eta Santa Agueda. Sabaitik Andramariari eskainitako itsasontzia dago. Esaten zenez, sasoi batean soraluzetarrak bertan ekartzen zituzten.

1997.ko irailak 11an Ustezko Interes Arkeologikoa onartu zion, B motakoa. 2011.ko maiatzak 26an, berriz, Eusko Jaurlaritzaren behin-behineko inbentarioa sartu zuten.

Artelanak

Aipatutakoak eta gehiago ditu:

Andramaria irudia, gotikoa
San Migel irudia, gotikoa
Santa Ageda irudia, gotikoa
Ur bedeinkatuaren harria, gotikoa
Kaliza, berpizkunde manierista
Erretaula nagusia, barrokoa
San Antonio erretaula, barrokoa
San Jose erretaula, barrokoa
San Ignacio irudia, barrokoa
Egurrezko korua, herrikoia
Goiko plaza eta atariaren zoruak, herrikoiak
Fazistolak, barrokoak

1997ko urriak 30n, Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian balizko arkeologia gune moduan izendatu zuten.

Kondaira

Kondairak dioenez, Irigoin baserriko gizonari agertu zitzaion Amabirgina, eta Ezoziako parajean eliza eraikitzeko eskatu. Artean Arritxa eraiki gabe zegoela aprobetxatuz, auzokoek Arritxa baserri inguruan hasi ziren, baina Amabirginak idi pare batez harri eta oholak Ezoziara jaisten zituen.

Irigoineko gizona zelatan jarri zen, gauez, eta Amabirginak begibakar utzi zuen.

Kondaira osorik irakurtzeko, hemen.

Historia

Ramiro Larrañagaren arabera, Soraluze Kalagorriko elizbarrutian pasa zutenean (XI. mendea) Ezoziako santutegia bazegoen. Dena dela, lehen berriak berriagoak dira: gaur eguneko Kontu Liburuak, 1500. urteko ingurukoa denak, erre egin zen beste aurreko bat aipatzen du.

Ochoa Ybañez Yrurekoak 1518ko Martxoaren 9an, Andres Ybañez Yrure eskribauari eskaini zion testamentuan, ermita hau Santa Maria de Oceycia izenaz agertzen da, eta berarentzat bi erreal donatzen dira.

Gaur eguneko egitura XVII. mendearen hasieran buruturiko berriketa eta handitze lanen emaitza da. Halaxe dio behintzak 1614ko martxoaren 27 egunean Pedro Yraolakoa eskribauaren aurrean aurkeztutako agiria: Oceyciako hargintza obraren Kontzertu Idazkia, Maeses Martin Landerrainekoak eta Martin Galarragakoak emana, bi hargin hauek jatorriz errexildarrak.

1649-1704 aldiari dagokion Udaletxeko Akta Liburuan akordio bat agertzen da, Pedro Ochoa Armendikoari lur batzuen emakida akordio bat erakusten duena: Eçoyziako Andra Mari ermitaren estalpea egiteko berak emandako bere aipatu Aramendiako baserria baratza nagusiaren kitatze eta ordaintza gisan.

Garai hauetan kanposantua zen Ezoziako santutegiaren aurrekaldean. Soraluzeko Udal Artxibategian gordetzen den agiri baten arabera, 1760.ean Pedro de Mendiolak, José de Mendiolaren aita eta administratzailea, Bartolomé de Aldazabal eta Domingo de Aguirrebeina auzoei demanda jarri zien, Ezoziako Andramariaren ermitaren kanposantuko jarlekuetatik harriak kentzeagatik^[1]. Eta mende bukaeran, 1796.ean, jaioberria topa zuten kanposantuan^[2].

1989-1990 urtean zaharberritze lanak egin ziren santutegian: Galtzara, sarbide, harresi, eskalinata, plazatxoak eta ermitako atariaren berreskuratzea, larriki kaltetuak ezbehar sail baten ondorioz eta erortze edo erabateko aurri arriskuarekin. Gipuzkoako Aldundiak emandako dirulaguntza 3.600.000 pezetakoa izan zen.

Erreferentziak

↑ Soraluzeko Udal Artxibategi Historikoa/ Epai funtsak. Querella de Pedro de Mendiola, padre y legítimo administrador de José de Mendiola contra Bartolomé de Aldazabal y Domingo de Aguirrebeina, vecinos de la villa de Placencia, por quitar piedras de los asientos del cementerio de la ermita de Nuestra Señora de Ezocia (1760/12/02).
↑ Auto de oficio sobre un niño expósito encontrado en el atrio o cementerio de la ermita de Nuestra Señora de Ezocia, jurisdicción de la villa de Placencia (1796/04/18).

[1] Soraluzeko Udal Artxibategi Historikoa/ Epai funtsak. Querella de Pedro de Mendiola, padre y legítimo administrador de José de Mendiola contra Bartolomé de Aldazabal y Domingo de Aguirrebeina, vecinos de la villa de Placencia, por quitar piedras de los asientos del cementerio de la ermita de Nuestra Señora de Ezocia (1760/12/02).

[2] Auto de oficio sobre un niño expósito encontrado en el atrio o cementerio de la ermita de Nuestra Señora de Ezocia, jurisdicción de la villa de Placencia (1796/04/18).

[1]

[2]

@@ 125. lerroa: / 125. lerroa: @@
 akordio bat erakusten duena: ''Eçoyziako Andra Mari ermitaren estalpea egiteko berak emandako bere aipatu Aramendiako baserria baratza nagusiaren kitatze eta ordaintza gisan''.
-Mende hauetan kanposantua zen Ezoziako santutegiaren aurrekaldean. Soraluzeko Udal Artxibategian gordetzen den agiri baten arabera, 1760.ean Pedro de Mendiolak, José de Mendiolaren aita eta administratzailea, Bartolomé de Aldazabal eta Domingo de Aguirrebeina auzoei demanda jarri zien, ''Ezoziako Andramariaren ermitaren kanposantuko jarlekuetatik harriak kentzeagatik''<ref>Soraluzeko Udal Artxibategi Historikoa/ Epai funtsak. ''Querella de Pedro de Mendiola, padre y legítimo administrador de José de Mendiola contra Bartolomé de Aldazabal y Domingo de Aguirrebeina, vecinos de la villa de Placencia, por quitar piedras de los asientos del cementerio de la ermita de Nuestra Señora de Ezocia'' (1760/12/02).</ref>. Mende bukaeran, 179.ean, jaioberria topa zuten kanposantuan<ref>Auto de oficio sobre un niño expósito encontrado en el atrio o cementerio de la ermita de Nuestra Señora de Ezocia, jurisdicción de la villa de Placencia (1796/04/18).</ref>.
+Garai hauetan kanposantua zen Ezoziako santutegiaren aurrekaldean. Soraluzeko Udal Artxibategian gordetzen den agiri baten arabera, 1760.ean Pedro de Mendiolak, José de Mendiolaren aita eta administratzailea, Bartolomé de Aldazabal eta Domingo de Aguirrebeina auzoei demanda jarri zien, ''Ezoziako Andramariaren ermitaren kanposantuko jarlekuetatik harriak kentzeagatik''<ref>Soraluzeko Udal Artxibategi Historikoa/ Epai funtsak. ''Querella de Pedro de Mendiola, padre y legítimo administrador de José de Mendiola contra Bartolomé de Aldazabal y Domingo de Aguirrebeina, vecinos de la villa de Placencia, por quitar piedras de los asientos del cementerio de la ermita de Nuestra Señora de Ezocia'' (1760/12/02).</ref>. Eta mende bukaeran, 1796.ean, jaioberria topa zuten kanposantuan<ref>Auto de oficio sobre un niño expósito encontrado en el atrio o cementerio de la ermita de Nuestra Señora de Ezocia, jurisdicción de la villa de Placencia (1796/04/18).</ref>.
 -1990 urtean zaharberritze lanak egin ziren santutegian: ''Galtzara, sarbide, harresi, eskalinata, plazatxoak eta ermitako atariaren berreskuratzea, larriki kaltetuak ezbehar sail baten ondorioz eta erortze edo erabateko aurri arriskuarekin''. Gipuzkoako Aldundiak emandako dirulaguntza 3.600.000 pezetakoa izan zen.