«Josulagunak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

12:57, 4 maiatza 2020(e)ko berrikuspena

Oso urte gutxitan, baina urte larrietan, josulagunak egoitza ofiziala izan zuten Soraluzen.

Eta ez zen, ez, Loiola etxean, inork pentsatu duen moduan.

Testuingurua

1869 urtean Isabel II Espainiako tronutik egotzi zuten, modu azkarrean gainera: irailak 17an Topete jenerala armetan altxatu zen, eta 28an Alcoleako batailan altxatutakoek irabazi zuten. Idabel II erregina, artean Zarautzen uda pasa zela, deserrira pasa zen, Frantziara.

Orduan hasi zen Espainian Seiurteko Liberala izenekoa (1868-1874). Liberalak eta progresistak agintean, nahiz eta gobernumodua garbi ez izan^[1] oso argi zuten Eliza oztopoa zela herriak aurrera egiteko, eta Elizaren barruan praileak, eta praileen artean arriskutsuenak jesuitak zirela. Horregatik, hartutako lehenetako erabakia (1868ko urriak 12an) Josuren Lagundia deuseztea izan zen.

Momentu hartan 1.284 josulagun ziren Espainian^[2], horietatik 30tik gora soraluzetarrak, guztion %2,3 gutxi gorabehera. Josulagun guzti hauek 13 egoitzatan biltzen ziren^[3].

Lehen uholdea

Urriko ebazpen haren ostean, josulagunen sakabanaketa izan zen: komentutatik alde egin behar izan zuten edo, hobeto esanda, bota egin zituzten. Nobizio eta ikasleak Landetako Poyanne-n bildu zituzten, Frantzian; baina apaiz eta koadjutoreek, hasiera batean behintzat, norberak bizimodua atera behar izan zuen.

Une latz haietan, 1868 bukaeran bi tokitan bakarrik zeuden jesuiten komunitateak: Loiolan eta Soraluzen.

Loiolan jesuita batzuk geratu ziren, izkutuan, bertako morroiak zirelakoan.

Baina Soraluzekoa berritik hasi zen. Josefa Ariznabarreta andrereak, aberatsa eta elizkoia, babesa eskeini zien, agian loiba zuelako josulagun. Guztira hamaika koadjutore elkartu zuren bertan, Aita Izaga guztien buru zutela.

Bizimodua aurrera ateratzeko, Josefa Ariznabarretak lagatako etxean lantegia zabaldu zuten, gehienak armagileak izan ziren eta. Bizi, berriz, etxe hartan eta beste bietan bizi ziren.

1969 hasieran Gaztelako Aita Probintziala (jesuiten probintziaren burua) bere "ardi galduak" antolatzen hasi zen. Soraluzeri dagokionez, lau lagun eraman zituen, horietatik hiru armagileak ez zirenak (eta beraz, Soraluzen lan egiteko aukera gutxi zutenak). Eta beste lau ekarri, armagileak guztiak: Ariznabarreta (Josefaren iloba), Antonio Iturrioz, Mendiguchia eta Urdampilleta.

Dena ez zen erraza izan Soraluzen. Esate baterako, etorri berriari ongietorria egiteko, egundoko otoruntza eskeini omen zieten; eta Aira Probintzialak diskrezio gehiagoz jokatzeko eskatu zien, giroa ez zen eta larregi nabarmentzeko. Beren artean ere tirabira garratzak izan omen ziren, kanpoko arduradunek parte hartzeko bezain garrantzitsuak behintzat. Dena dela, komunitate jarrera mantentzen gogor saiatu ziren, eta 1869an bertan bai urrarrillean bai ekainean botoak berretsi zituzten, ohiko moduan.

1869 urtean zehar hainbat koadjutore leku eta zeregin berrietara abiatu zen, eta Soraluze jesuitez uzten ari zen. Udarako hiru jesuita besterik ez zen geratu Soraluzen: Izaga Aita, Domingo Iribe Anaia, armagintzan aritzen ari zela, eta Ariznabarreta Anai soraluzetarra, guztion arduraduna (ad omnia agirietan). Azken aipamen honek adierazten duenez, hirurak batera bizi ziren, komunitatea osatuz.

Itxura denez, hurrengo hilabeteetan Aita Probintzialak erreserba moduan laga zituen Soraluzen, Urduñako Udalaren eskaintza (bertan ikastetxea zabaltzekoa) zertan suertatzen zen argitu arte. Eta 1870ko otsailean, ikastetxeak aurrera egin zuenean, hirurak Urduñara joan ziren, eta Soraluzen ez zen jesuitarik geratu.

Bigarren uholdea

Ordurarte jesuitak Loiolan, baina 1870ko irailean Gipuzkoako Dioutatu Orokorrak, Rocaverde markesak, bertatik egotzi zituen. Hilabete batzutan Azpeitian geratu ziren, bi etxeetan antolatuta.

1871ko otsailean bi egoitza sortu zuten, 23an Soraluzekoa eta biharamunean Azkoitiakoa. Beraz, Soraluzetik irten era hamabi hilabeteea jesuirak bueltatumziren, baina kasu honetan modu ofizialean.

Josefa Ariznabarrena (sic)-ri etxea eskatu zioten, erahonek pozik laga atzera. Etxea elizatik gertu eta errepidetik urrun zegoen, bertara bi aita eta hiru anaia heldu ziren. Heltzeeakoan, etxea prestatuta topa zuten, dena prest. Ongile eta lagunak topa zituzten, horien artean Villenako markesa, kapila instalatu ziena.

Dena dela, laguntza hauek ez ziren nahikoak eta Probintzialak dirua bidali behar izaten zuen. Horregatik, 1872eko urrian egoitza ixtea erabaki zuten… baina azkenean Soraluzeko egoitza 1878 urte arte zabalik mantendu zen.

Bizitza, en hibernación. Aitortzak, sermoiak eta ahal zen zarata gutxien.

Aita Lasa, Aita Aurquia, Masnou Anaia eta Galarza anaia. Mehatzu anonimoak, laido eta burlak, eta harrikadak, denak gerraren erafinez.

bukatu da bukatu da

1875, Alfontso XIi. Iraultzaren ostean, Jesuitek sz dute begi onez ikuste, más de lo mismo delakoan.

Nahiz eta formalki Josiren Lagjndia ez desdesezutu, bizpairu urtetan gauzak normaltzen ari dira.

1878 urtean gauzak normalduta jesuitak berrantolatzen dute dena. Orduan desagertu zen Soraluzeko egoitza (residencia placentina).

loiola etxea eta jesuitak

Ez daukate inolakomharremanik, nahiz eta batzuk halaexe esan jnoizm(Marcelina Pope, artikulua)

Loiolako San inazio (14xx-15xx) baino 200 urte lehenado, Placencia de Soraljze hirivildua sorrzeko hiri-gutuna eman zuenean, bertan eman zion tokia xxx-ri, Oñaz eta Loiola familiakoa.

Armarria alderantzizkoa da, Soraluzelpa Oñaz ezkerrean (pertza vi otsoekin)eta Loiola eskuman (okertutakommarrak). Kooperatoban ikus daitezke. Eta San Inaziorena (eta jesuitak jnoiz eeabilitakoa) Loiola eta Oinaz.

Erreferentziak

↑ Sei urte horietan behin behineko hainbat gobernu, Amadeo I erregea, errejentziak, errepublika... denetik saiatu ziren.
↑ 758 apaiz, 421 koadjutore eta 522 nobizio eta ikasle.
↑ Erderaz, residencia.

[1] Sei urte horietan behin behineko hainbat gobernu, Amadeo I erregea, errejentziak, errepublika... denetik saiatu ziren.

[2] 758 apaiz, 421 koadjutore eta 522 nobizio eta ikasle.

[3] Erderaz, residencia.

[1]

[2]

[3]

@@ 13. lerroa: / 13. lerroa: @@
 ==Lehen uholdea==
-Urriko ebazpen haren ostean, josulagunen sakabanaketa izan zen: komentutatik alde egin behar izan zuten edo, hobeto esanda, bota egin zituzten. Nobizio eta ikasleak Landetako Poyanne-n bildu zituzten, Frantzian; baina apaiz eta koasjutoreek, hasiera batean norberak irtenbidea bilatu behar izan zuen.
+Urriko ebazpen haren ostean, josulagunen sakabanaketa izan zen: komentutatik alde egin behar izan zuten edo, hobeto esanda, bota egin zituzten. Nobizio eta ikasleak Landetako Poyanne-n bildu zituzten, Frantzian; baina apaiz eta koadjutoreek, hasiera batean behintzat, norberak bizimodua atera behar izan zuen.
-Bune latz haietan, bi tokitan
+Une latz haietan, 1868 bukaeran bi tokitan bakarrik zeuden jesuiten komunitateak: Loiolan eta Soraluzen.
-oiolan jesuita batzukgeratu ziren, bertako morroiak zirelakoan.
+Loiolan jesuita batzuk geratu ziren, izkutuan, bertako morroiak zirelakoan.
-Berri txarrak zabaltzen ari zirela, Soraluzen hainbat jesuita bildu ziren, inork agindu barik (zeinek deitu zituen?,  Denak anai koadjutoreak omen ziren, hamaika guztira. Era guztien buru, Izaga Aita.
+Baina Soraluzekoa berritik hasi zen. Josefa Ariznabarreta andrereak, aberatsa eta elizkoia, babesa eskeini zien, agian loiba zuelako josulagun. Guztira hamaika koadjutore elkartu zuren bertan, Aita Izaga guztien buru zutela.
-Gainontzeko,jesuitak sakabanatuta zeuden, banan banan. 1868ko bukaeran bi komunitate geratu ziren Espainian, besterik ez: Loiolakoa eta Soraluzekoa.
+Bizimodua aurrera ateratzeko, Josefa Ariznabarretak lagatako etxean lantegia zabaldu zuten, gehienak armagileak izan ziren eta. Bizi, berriz, etxe hartan eta beste bietan bizi ziren.
-Josefa Ariznabarretari (aberatsa eta elizkoia) eskatu zioten etxe batean jarri ziren bizi izaten. Lantemgia etxe joneran, era vizi honeran gehi beste vitan . Komentatu bere kasa mantendu behar zirela (soldatak, eskupekoak…) eta, premiazkoa izan eta gero, Probintzialak dirua bidaltzen zien. Soraluzekoak armagintzan aritu ziren, eta horretarako lantegia eratu zuten.
+hasieran Gaztelako Aita Probintziala (jesuiten probintziaren burua) bere "ardi galduak" antolatzen hasi zen. Soraluzeri dagokionez, lau lagun eraman zituen, horietatik hiru armagileak ez zirenak (eta beraz, Soraluzen lan egiteko aukera gutxi zutenak). Eta beste lau ekarri, armagileak guztiak: Ariznabarreta (Josefaren iloba), Antonio Iturrioz, Mendiguchia eta Urdampilleta.
-urtean Aita Probintzialak (Soraluzekomjesuitan Gaztelako probintziakoakmziren, era Aita Probintziala agintzen zuena) banan banan destinoak eman zien, era Soraluze jesuitez uzten ari zen.
+Dena ez zen erraza izan Soraluzen. Esate baterako, etorri berriari ongietorria egiteko, egundoko otoruntza eskeini omen zieten; eta Aira Probintzialak diskrezio gehiagoz jokatzeko eskatu zien, giroa ez zen eta larregi nabarmentzeko. Beren artean ere tirabira garratzak izan omen ziren, kanpoko arduradunek parte hartzeko bezain garrantzitsuak behintzat. Dena dela, komunitate jarrera mantentzen gogor saiatu ziren, eta 1869an bertan bai urrarrillean bai ekainean botoak berretsi zituzten, ohiko moduan.
-hasieran lau joaten dira, hiru armagileak ez zirenak (eta beraz, Soraluzen lan egiteko aukera gutxi zutenak) era laugaren bat. Eta beste lau etorri. Horietako bat Ariznabarreta Anaia, Josefaren iloba. Antonio Iturrioz, Mendiguchia eta Urdampilleta, armagileak laurak.
+urtean zehar hainbat koadjutore leku eta zeregin berrietara abiatu zen, eta Soraluze jesuitez uzten ari zen. Udarako hiru jesuita besterik ez zen geratu Soraluzen: Izaga Aita, Domingo Iribe Anaia, armagintzan aritzen ari zela, eta Ariznabarreta Anai soraluzetarra, guztion arduraduna (''ad omnia'' agirietan). Azken aipamen honek adierazten duenez, hirurak batera bizi ziren, komunitatea osatuz.
-Gauza nabarmenak egin zituzten, otoruntza esateko, eta Probinfzialak eskatu zien diskrezio gehoago, sasoiak ez ziren errazak eta. Beren artean ere tirabirak izan ziren, nahikoa gareantzitsuak superiorrak mutirra sartzeko. Lana egiten zuten komjnirare ispirutua manrentzeko, era 1869ko bai urrarrillean bai ekainean botoak berretsi zituzten, ohiko moduan.
+Itxura denez, hurrengo hilabeteetan Aita Probintzialak erreserba moduan laga zituen Soraluzen, Urduñako Udalaren eskaintza (bertan ikastetxea zabaltzekoa) zertan suertatzen zen argitu arte. Eta 1870ko otsailean, ikastetxeak aurrera egin zuenean, hirurak Urduñara joan ziren, eta Soraluzen ez zen jesuitarik geratu.
-ko udan hiru jesuita besterik ez ziren geratu Soraluzen: Izaga Aita, Domingo Iribe Anaia, armagile aritzen ari zela, era Ariznabarreta anaia, guztion arduraduna (ad omnia). Honek adierazten duenez, hirurak batera bizikomziren, komunirarea osatuz.
-Aita Probjtzialak reserba moduan laga zituen, ea Urduñako Udalaren eskaintza (bertan ikastetxea zabaltzekoa) zertan geratuko zen argitu arte. Eta 1870ko otsailean, ikastetxeakmaurrera egin zuenean, hirurak Irduñara joan ziren, eta Soraluzen ez zen jesuitarik geratu.