«Soraluze XV mendean (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

17:19, 26 urria 2018(e)ko berrikuspena

Soraluze-Plazentzia XV. mendean
Egilea	Javier Elorza &
Urtea	2018
Hiria	Soraluze
Tamaina

Mapa zertan den

1.343 urtean Soraluze eta Herlaibiako biztanleek Plazentzia izeneko hiribildua sortu zuten, Alfonso XI erregeak emandako hiri gutuna erabiliz.

Hiribilduaren 675. urteurrenean, Soraluzeko Udalak Javier Elorzak prestatutako mapa hau argitaratu zuen.

Mapa sortzeko Javier Elorzak agiri zaharretan agertzen diren azalpenak (sorrera, ordenantzak...) zein etxe-izenak erabili zituen.

1.343 aurrekoak

Gainontzeko herri eta hiriek moduan, Soraluze sortzerakoan bertako inguru naturala zein ordurako gizakiak egindakoak erabakigarri izan ziren: ibai eta errekak, bideak, existitzen ziren eraikinak...

Ibai eta errekak

Hiribildu berria Ibaizabal^[1] ibaiaren eskumako ertzean sortu zuten, ibaia pasatzeko ibi baten ondoan hain zuzen.

Hasierako hiribilduaren mugak bi errekek finkatu zituzten: ZZZ hegoaldetik eta BBB iparraldetik.

Erregebide eta bideak

Hiribildua sortu zenean, hainbat bide nagusi biltzen ziren ibiaren inguruan.

Erregebide nagusia Gaztelatik itxasora zihoan. Bergaratik Ibaizabalen ezkerretik zetorren, Soraluze pareko ibira heltzerakoan bestekaldera pasatzen zen (aurretik ibitik, XV mendean zegoen zubitik) eta handik San Roketik gora Elgoibar eta Debaruntz.

Bazegoen adar bat Eibarra zihoana: ibia zeharkatu beharrean aurrera egiten zuen eta, Iruretik barrena, Eibarraino heltzen zen. Bigarren adarrak, berriz, ibia pasa eta mendian gora egiten zuen, Pagobedeinkaturaino, eta handik Azkoitira jeisten zen.

Honetaz gain hainbat herribide agertzen dira mapan: Osirantzurakoa^[2], Erlaikoa, Altunekoa eta San Martzialekoa.

Eraikinak

Hiri-gutunak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak aipatzen ditu. Beraz, inguru horietan etxeak bazirela ondoriozta daiteke.

Horietaz gain baziren bi eraikin garrantzitsuak, mapan agertzen direnak: Soraluzeko monastegia (1.243 urtean aipatzen dena, gaur eguneko parrokia dagoen tokian zegoen) eta Arregia torrea (Erdiaroko eraikina oraindik, XVI mendean xxx Ibañez egindakoa barik).

1.343 urteko hiribildua

XV mendeko handitzeak

Gerokoak: Harresi ondoko etxeak: Kalegoen eta Etxaburueta

Errabalak: Errabal, Arane, Irusagarreta

Bitxikeriak

Erreferentziak

Liburua ekartzeko Liburutegi digitalera joan.

↑ Gaur egun Deba ibaia moduan ezagututa.
↑ Gaur egun Osintxu.

[1] Gaur egun Deba ibaia moduan ezagututa.

[2] Gaur egun Osintxu.

[1]

[2]

@@ 24. lerroa: / 24. lerroa: @@
 Hasierako hiribilduaren mugak bi errekek finkatu zituzten: ZZZ hegoaldetik eta BBB iparraldetik.
+===Erregebide eta bideak===
+Hiribildua sortu zenean, hainbat bide nagusi biltzen ziren ibiaren inguruan.
-, orduko erregebide nagusiaren ibiaren ondoan. Ondoko bi erreken artean hain zuzen:
+Erregebide nagusia Gaztelatik itxasora zihoan. Bergaratik Ibaizabalen ezkerretik zetorren, Soraluze pareko ibira heltzerakoan bestekaldera pasatzen zen (aurretik ibitik, XV mendean zegoen zubitik) eta handik San Roketik gora Elgoibar eta Debaruntz.
+Bazegoen adar bat Eibarra zihoana: ibia zeharkatu beharrean aurrera egiten zuen eta, Iruretik barrena, Eibarraino heltzen zen. Bigarren adarrak, berriz, ibia pasa eta mendian gora egiten zuen, Pagobedeinkaturaino, eta handik Azkoitira jeisten zen.
-Mapan bertan Soraluze zaharreko, hau da, carta-pueblaren aurrekoak, eraikin batzuk agertzen dira: eliza (gaur egunekoa baino aurrekoa, 1.253 urtean aipatutakoa) eta Arregia dorretxea (bañez de Irurek 1.563 urtean egindako egokitzapenak baino lehen).
+Honetaz gain hainbat herribide agertzen dira mapan: Osirantzurakoa<ref>Gaur egun Osintxu.</ref>, Erlaikoa, Altunekoa eta San Martzialekoa.
-===Ibai eta errekak===
+===Eraikinak===
+Hiri-gutunak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak aipatzen ditu. Beraz, inguru horietan etxeak bazirela ondoriozta daiteke.
+Horietaz gain baziren bi eraikin garrantzitsuak, mapan agertzen direnak: Soraluzeko monastegia (1.243 urtean aipatzen dena, gaur eguneko parrokia dagoen tokian zegoen) eta Arregia torrea (Erdiaroko eraikina oraindik, XVI mendean xxx Ibañez egindakoa barik).
-===Bideak===
-Erregebide nagusia Bergara/ Gasteiztik Elgoibar/ Debara zihoan, Gaztelatik itxasora joateko. Bergaratik Deba ibaiaren ezkerretik zetorren, Soraluze parera heltzerakoan ibaiaren beste aldera pasa eta San Roketik gora Elgoibarrera jarraitzen zen, Deba ibaiaren eskumako aldetik orain. Mapan zubia agertzen da.
-Beste erregebide batek Eibarra jotzen zuen: Bergaratik zubi parera heltzerakoan, ezkerretik segi eta Iruretik barrena Eibarra
+==1.343 urteko hiribildua==
-Lau erregebide (errepide) edo bide nagusi elkartzen ziren Soraluzen: Bergara/ Gasteizko bidea
-===Bideak===
-Hiri gutunearen Aurreko
-Alfonso XI hiri-gutuna eman baino lehen
-Eta, nola ez, 1.343 urteko ''Placencia de Soraluce''... Nabarmentzekoak dira, batez eze, bideak, kaleak, ateak eta etxeak.
+==XV mendeko handitzeak==
 Gerokoak: Harresi ondoko etxeak: Kalegoen eta Etxaburueta
 Errabalak: Errabal, Arane, Irusagarreta